De
vier vrouwelijke zorgverleners van 'Villa
Rosa' in Sint-Truiden lieten zich in
een Messengergroep kleinerend uit over collega’s,
maar ook over de dementerende bewoners, de meest
kwetsbare groep in het zorgcentrum. Daarnaast
deelden ze foto’s
die ze van bewoners
maakten op de werkvloer.
Onder andere van een
bewoonster in een
incontinentieluier
of van een
ontstoken geslachtsdeel van
een mannelijke bewoner.
In een chatgroep
scheppen de vier zorgverleners ook op over een
nieuwe bewoner:
“We hebben de
nieuwe duidelijk gemaakt dat er met ons niet valt te
sollen”,
gevolgd door
“Haha, echt waar, en ze bleef liggen in bed”.
Een ex-medewerkster die anoniem wil blijven,
bevestigt het gedrag van haar collega’s. Ze was
getuige van de hardhandigheid waarbij sommige bewoners tegen hun
zin in bad werden gestopt.
Een andere
medewerkster, die ook in de besloten chatgroep zat,
heeft de directie van WZC 'Villa Rosa' namelijk hiervan op de hoogte
gebracht en drukte haar bezorgdheid uit: “Ik
mag er niet aan denken in welke tirannie deze mensen
geleefd hebben en wat ze hebben moeten ondergaan
wanneer ze alleen waren bij de groep verpleging en
verzorging… Het is vreselijk gewoon en de
machteloosheid knaagt enorm aan mij dat ik dit niet
heb kunnen voorkomen.”
"De
verzorgers zeiden dat ze op haar kamer was omdat ze
zich niet goed voelde. Daar vond ik mijn moeder in
bed, ik
trok de lakens weg en zag een enorme
bloeduitstorting op haar rechterbeen.”
"Ze lag al vier dagen af te zien, met wat
Dafalgannekes tegen de pijn. Ik ben zelf met haar
naar het ziekenhuis gegaan. Daar bleek dat ze een
dubbele
beenbreuk
had opgelopen,
haar
scheen- en kuitbeen waren op dezelfde plaats
gebroken.”
In Nederland wordt 1 op de 20 ouderen mishandeld.
Onderzoekers denken dat die schatting
nog aan de lage kant is. Ouderenmishandeling kent vele vormen:
verwaarlozing, financiële
uitbuiting, fysieke, geestelijke en zelfs seksuele mishandeling.
We onderzoeken wie dit doen en waarom? Hoe kan het dat in ons
land zoveel ouderen onder
de maat verzorgd worden?
Zembla tekent verhalen op van mensen die met ouderenmishandeling
te maken hebben gehad.
Zo is er meneer Koelma, die zijn dementerende echtgenote met een
ketting om haar hals aan
de radiator vastbond. Een verzorgster in een verpleeghuis die
toegeeft wel eens patiënten
te slaan. En een 91-jarige mevrouw die overlijdt na een val uit
bed in het
verzorgingshuis. De schouwarts tekent niet voor een natuurlijke
dood, vanwege de
uiteenlopende fracturen en verwondingen. De familie verdenkt de
instelling van familie
van mishandeling en schakelt de Inspectie voor de
Gezondheidszorg in.
Ook brengt Zembla een bezoek aan een blijf-van-mijn-lijf huis
voor ouderen, ergens op een
geheime plek in Nederland.
Meer dan 40 procent van de rusthuisbewoners
krijgt antidepressiva voorgeschreven...
bron: VRT - Het
Journaal 1 - 12/05/2011
Marc Justaert (Christelijk ziekenfonds CM): "Veel psychofarmaca om
de mensen kalm te houden"
Meer dan 40 procent van de rusthuisbewoners krijgt
antidepressiva voorgeschreven. Dat is veel meer dan
thuiswonende ouderen. "Hoe minder personeel, hoe meer
antidepressiva en psychofarmaca er wordt
voorgeschreven om de mensen kalm te houden", zegt
Marc Justaert van het Christelijk ziekenfonds CM, verwijzend
naar een Britse studie.
Een luisteraar
meldde ons dat ze een maand geleden nog kon gaan wandelen met
haar schoonmoeder in het rusthuis. Nu zit die schoonmoeder
vastgemaakt en platgespoten in een rolstoel.
We kregen een gelijkaardig verhaal binnen over een demente, maar
actieve vader, die sinds hij in het rustoord zit, kwistig
Temesta toegediend krijgt.
Worden onze bejaarden in rusthuizen gedrogeerd, zodat ze rustig
blijven en niet teveel last veroorzaken?
Herbeluister
de uitzending met o.a. getuigenissen van
familieleden en een interview met
Daniël
Vandermeulen, adviseur Federatie Private Rusthuizen
in België (Ferubel
Vlaanderen).
DEEL 1 -
herbeluister de uitzending van
4 APRIL 2011
De mailbox
van Peeters & Pichal liep vol met verhalen over 'overmedicatie'.
Annemie en Sven gingen verder aan de slag met deze
reacties.
In een vervolguitzending nog talloze getuigenissen
en een interview met Luc Hutsebaut,
apotheker en lid van de Medische Directie bij de
Landsbond van Christelijke Mutualiteiten
DEEL 2 - herbeluister de uitzending
van 7 APRIL 2011
Dr. Jan De
Lepeleire, voorzitter van de CRA (Coördinerende en
raadgevende
artsen van de rusthuizen), in een reactie op de
uitzending van Peeters & Pichal
herbeluister de
reactie van dr. Jan De Lepeleire op 7 APRIL 2011
Het forum van Peeters & Pichal is afgesloten. Wie
nog verder wil reageren,
kan dit op volgend e-mail adres:
peetersenpichal@radio1.be
99 - mentaliteitsverandering
(Annemarie) Bedankt Annemie en Sven
voor jullie uitzending! Tot slot: wat ik evenmin begrijp
is dat de apotheker niet reageert op die overvloed aan
psychofarmaca bij de bejaarden! Wijzelf, onze familie,
hebben aan de alarmbel getrokken. Maar helaas, zolang
het tekort aan verzorgenden en verpleegkundigen
voortduurt zal de enige oplossing MEDICATIE blijven.
(Wie durft te zeggen dat bejaarden niet opbrengen voor
een bepaalde categorie??). Want hoe hou je, zonder
medicatie, bv. 60 bejaarden 's nachts stil als je
"alleen" de klus moet klaren.....? Daarbij, het
onterechte negatieve imago dat met de jaren toenam is
nefast voor het beroep in de verzorgingsector. Wie zou
zulk een onaantrekkelijk beroep nog willen uitoefenen?
Zeker nu in glamourtijdperk! Een herwaardering (diploma)
en een mentaliteitsverandering (Florence Nightingale is
al lang dood) in de sector is dringend nodig! Maar dat
is een ander debat..
"Waarom moest mijn pa nét dat laatste
jaar de waardigheid ontberen die wij hem wilden
schenken, terwijl ikzelf op mijn werkplaats zo anders
deed?"
(Annemarie)
98
- Pa...
(Karel) Ik ben zelf verzorgende
en deed jaren nachtdienst in een RVT. Ik heb met mijn ma
en zus, pa verzorgd thuis. Pa had een ziekte die hem 25
jaar deed aftakelen. Op een dag was het niet meer
houdbaar. Ook ma takelde af. Dus naar het RVT.
Problemen met uitbetaling zakgeld. Ziek? Uren wachten op
medicatie die per koerier van een ander rvt kwam. Pa
werd op een dag al roepende uren in zijn rolstoel
in de slaapkamer gezet. Toen ik er was heb ik moeten
bekvechten om koorts te meten. Men wou niet.
Uiteindelijk zijn ze hem toch met de koortsmeter te lijf
te gaan (hoe wil je niet weten!) +40°! Morfinepleisters
werden niet aangebracht cfr het voorschrift! Voor hij
stierf ging de verplegende nog even pilletjes leggen.
Pas 35 min. na zijn sterven was ze terug en condoleerde ze
schaapachtig... En ik die me als verzorgende zo inzette voor andere
mensen in het RVT. Waarom moest mijn pa nét dat laatste
jaar de waardigheid ontberen die wij hem wilden
schenken, terwijl ik zelf op mijn werkplaats zo anders
deed?
97
- in plaats dat moeder dood ging,
werd ze beter... (Agten) Oei oei, hier kan ik een
boek overschrijven, wat er de laatste 10-15 jaar met
mijn moeder is gebeurd. Zij is nierdialysepatiënt en was
regelmatig depressief. Heeft kanker gehad 2 nieuwe
knieprotheses en was regelmatig heel verward. Nu is ze
van 2010 in het rusthuis. Nu na 7-8 jaar verneem ik dat
een nierdialysepatiënt zo weinig mogelijk medicatie mag
hebben zeker geen antidepressiva. Dit heb ik persoonlijk
vernomen van de nefroloog. Zo is men dan gestopt met
medicatie (3 soorten rustgevende medicatie en 1
slaappil). Dan werd ze zo slecht dat men is gestopt met
de dialyse. Ze kon niet meer eten, praten of stappen.
Men belde ons op en zei: "uw moeder gaat sterven. Binnen
de 10 dagen is ze dood". Niemand vertelde ons wat er was
gebeurd. Maar i.p.v dood te gaan werd ze beter.
Ze
krijgt nu enkel nog medicatie voor de dialyse. Ze kan
terug alleen eten praten, stappen niet meer. Ze zit een
hele dag en is gelukkig rustig. Er is veel te weinig
communicatie tussen alle instanties. Te weinig
personeel, maar wie wil het nog doen?
96
- zou er iets veranderen?
(Tuurke) Ik zie een hele hoop
reacties. Zou er nu ook iemand nu de moed hebben
hiermee iets aan te vangen??
95
- niet eenvoudig...
(Hilde) Misschien kan u toch meer
benadrukken dat verplegend en zorgkundig personeel heel
veel goed werk leveren. Vorige week deed u een actie om
meer mensen in de zorgcentra aan het werk te krijgen. Nu
lijkt het of men in zorgcentra enkel mensen drogeert.
Niet bepaald een reclamestunt om mensen warm te maken
voor het beroep. Dementerende mensen verzorgen is echt
geen sinecure. Veel dementerenden wisselen dag voor
nacht. Overmedicatie is zeker niet aangewezen maar wat
gedaan wanneer een persoon de anderen steeds wakker
maakt, dit elke nacht opnieuw? Doe het maar als enige
nachtverpleegkundige op de gang. Zelf ben ik nauw
betrokken bij een dementerende ouder maar toch wil ik
graag een lans breken voor het personeel want eenvoudig
is de verzorging van een dementerende zeker niet.
94
- alleen voor nachtdienst voor 120
bejaarden over 5 verdiepingen
(Fikkie) Wat bedoel je, Jeroen met
"De nachtverpleegkundige die vaak alleen staat voor een
heel verdiep"?! Amai, ik wou dat ik die luxe kende :
wanneer ik nachtdienst heb krijg ik een (één dus!)
bejaardenhulpje mee dat haar schimmig diploma ergens in
Oost-Europa heeft behaald (hoe ze dat behaalde wil ik in
sommige specifieke gevallen ABSOLUUT niet weten). Ze
komt "een handje toesteken" tussen 23u en 03u ALS ze
niet 'ziek' afbelt (wat gemiddeld één op de drie keer
gebeurt) want dan doe ik die nacht doodeenvoudig ...
ALLEEN.
Grootte van ons rusthuis : VIJF (5!) verdiepingen,
HONDERDTWINTIG (120!) bejaarden. Is er nu NOG iemand
gechoqueerd wanneer ik zeg dat ik het flesje
Haldol-druppels gewoonweg een hele nacht op zak hou,
just in case...?!
93
- beschaving
(Herman)
De beschaving van een volk kan men meten aan de hand van
de manier waarop dat volk zijn bejaarden, geestelijk
zieken, asielzoekers, gevangenen behandelt.
Mensen die niet aan het productieproces kunnen
deelnemen. Op al die punten scoren wij zeer laag. Ik ben
bang dat dit nog alleen maar verslechtert. Een
onafhankelijk Vlaanderen zal daar zeker geen verbetering
in brengen, integendeel. Mensen en partijen die
wantoestanden aanklagen worden in de linkse hoek geduwd.
Het gaat hier niet over politiek het gaat hier over
BESCHAVING!!!! Wat zou VIA (Vlaanderen in Actie) zoal
inhouden om aan die wantoestanden iets te doen.
92
- awel...
(Fikkie) Ik werk al mijn hele
professionele loopbaan als verpleegkundige in een
rusthuis en eerlijk gezegd... Soms is de werkdruk ZO
hoog en zijn de eisen van bewoners, familie en directie
ZO hoog voor ZO weinig (en soms ZO slecht opgeleid!)
personeel dat ik BLIJ ben eerst eens een graai in
de medicatiekast te kunnen doen vooraleer ik naar onze
bewoners ga. Trouwens:
wat is al dat gezever over Temesta toch?! Weten die
mensen niet dat Valium en Haldol-druppels véél
effectiever zijn?!
"Na
enkele weken opname was mijn moeder een
weerloze, apathische vrouw geworden, die
zelfs haar kinderen niet meer herkende..." (Roger
Vinck)
91
- mijn gedrogeerde moeder
(Roger Vinck) Dank zij uw programma
weet ik nu wat er aan de hand was met mijn hoogbejaarde
moeder die in 1999 figuurlijk en helaas letterlijk van
de kaart was. Zij is in "Rustenborg" te Wijnegem
binnengegaan als een gezonde vrouw, maar helaas een
beetje te mondig en liet zich zo maar niet doen. De
weken daarna was zij een weerloze apathische vrouw
geworden die haar kinderen zelfs niet meer herkende.
Toen mijn zus (medisch laborante) haar medische fiche
wou opvragen en uiteindelijk verkreeg was er sommige
medicatie d.m.v. tipex overschreven. Nu begrijp ik
waarom. Waarvoor nogmaals dank aan Annemie en Sven.
90
- rusthuizen voor veel ouderen de
hel (Yvette) Rusthuizen, letterlijk
dan! Mijn lieve schoonvader, volledig bij zijn verstand
alhoewel bijna 100 jaar, weigerde een pamper zowel
overdag als 's nachts... De bel hadden ze zodanig
geschikt dat hij er niet aan kon vanuit zijn bed...
Dus roepen maar, en men mag het geloven, hij had een
volle krachtige stem... Dat was dus lastig voor de
andere bewoners! Het gevolg was dat hij voedsel en drank
heeft geweigerd tot hij geen voedsel en drank meer nodig
had en dus ook zijn pamper niet meer bevuilde...
Rusthuizen zijn voor veel oude mensen de HEL! Idem dito
voor mijn schoonmoeder!
89
- niet naar rusthuis
(Wim) Wat een gedoe, ik
weet 1 ding: mijn schoonouders komen niet in een
rusthuis. Ik zal ze wel met liefde zelf verzorgen.
De verplegers en de dokters zijn precies dealers. Neen
mantelzorg is een betere oplossing.
88
- zusters...
(Alois Wets) Volgens mij is het
helemaal fout beginnen gaan van de moment dat in
rusthuizen en op de gangen van de ziekenhuizen de
zusters verdwenen zijn. Om het lelijk te zeggen: we
hebben er terecht veel op liggen zagen en soms waren er
zusters die tegen hun goesting leefden, maar ze deden
HEEL veel meer goed. Sommige waren er dag en nacht ten
dienste van de oudjes en zieken. Nu zitten er
uitgebluste verpleegsters.
87
- Benzo bejaarden
(Jeroen) Het overgebruik van
benzodiazepines is een indirect gevolg van de
organisatie van de rusthuizen. Hoe ouder men wordt, hoe
minder slaap men nodig heeft. Een baby slaapt 14-16 uur
per dag maar een volwassene heeft veel minder nodig. In
het RVT heeft men liever dat Maria en Marcel 's avonds
vroeg in bed zitten en liefst 's middags een dutje doen
zodat ze niet te lastig zijn. Wanneer men een
bejaarde om 6 uur 's avonds in bed stopt, dan is het
logisch dat hij rond 2 uur 's nachts uitgeslapen en
wakker is en op het belletje duwt.
Dan moet de dokter een 'slaperke' voorschrijven
zodat Marcel langer slaapt en 's nachts geen aandacht
nodig heeft van de nachtverpleegkundige die vaak alleen
staat voor een heel verdiep.
Steek die mensen later in bed, dat zal veel zaken
oplossen.
86
- inderdaad
(G.) Ik ben ooit bediende
geweest in een rusthuis in het Gentse: het is
allemaal waar. De mensen worden plat gespoten én
diegenen die totaal Alzheimer hebben en geen familie
hebben die hen komt voederen, sterven uiteindelijk van
honger.
85
- mij niet bekend
(Alain) Ik kom, als
stagebegeleider voor mijn leerlingen, in een tweetal
Woon- en zorgcentra. Van platgespoten en vastgeketende
mensen heb ik eerlijk gezegd nog niks gezien.
Integendeel... In de centra waar ik kom, doet men er
alles aan om de mensen zo lang als mogelijk actief bezig
te houden. Ik denk dat er de laatste 10 jaar heel wat
verbeterd is in de WZC. Het personeel zet zich dagelijks
in om de cliënten een aangename oude dag te bezorgen.
Participatie en inspraak van zowel de zorgvrager als de
familie zijn daar geen loze woorden.
84 - chapeau(Marleen) Hopelijk morgen een meer
genuanceerd beeld en een gast die beter weet waarover
hij praat. Jullie mogen ten allen tijden komen kijken in
het rvt waar mijn moeder WOONT (en niet zit). Geen
gedrogeerde mensen, maar wel dementerende mensen en die
gaan nu eenmaal vlug achteruit. Als je je moeder
dagelijks bezoekt zie je ze stilaan slechter worden,
maar als je natuurlijk maar eens in de week of 14 dagen
komt, dan schrik je natuurlijk. Medicatielijst kan
ingezien worden zonder probleem. Ik kan mij echt kwaad
maken in deze eenzijdige berichtgeving. Personeel bij
mijn moeder is onbetaalbaar, chapeau. (mag ook eens meer
gezegd worden)
83 - op rusthuisfactuur constant
kosten medicatie in het oog houden(Wilfried Laforce) De eerste week dat onze
ouders in het rusthuis (privé) zaten kregen ze ook
Temesta. Wij hebben direct gereageerd. Maar we zien dit
nog altijd gebeuren bij andere bewoners. Er wordt ook
slordig omgesprongen met medicatie. Mijn ouders krijgen
dikwijls verkeerde medicatie. Onlangs nog medicatie
tegen diarree en tezelfdertijd medicatie tegen
verstopping. Op rusthuisfactuur moet je constant de
kosten voor medicatie in het oog houden.
Mijn ouders zitten in een privé-rusthuis van de groep
Armonea. Daar komt het erop aan om zoveel mogelijk winst
te maken ten koste van het personeel en bewoners. In 3
jaar tijd zijn er 4 directies gepasseerd. De verplegers
en verzorgers blijven er slechts enkele maanden. Deze
rusthuizen werken met een minimum aan personeel en
constant er er personeelstekort. Veel personeelsleden
zijn gemotiveerd als ze starten, maar als de werkdruk te
hoog wordt en de verloning er niet naar dan haken ze af.
Een pluim voor de verzorgers die het volhouden.
Een goed rusthuis hangt af van een goed beheer, maar met
de minimumnormen van personeelsbezetting komt je er
niet. Dan wordt het
bejaardenzorg aan de lopende band
"Het
kan wel zijn dat er oerleuke
bejaardentehuizen zijn waar de bewoners
dagelijks jubelen, maar ik ken ze niet.En de samenleving schijnt niet erg
geïnteresseerd in het opkrikken van het
niveau van de overige asielen."
(Tin)
82
- af en toe pilletje als ze niet
genoeg opgetogen is over haar lot...
(tin) Mijn moeder werd, nu 'n
3-tal jaren geleden, na een val, opgenomen in een
bejaardentehuis - of zouden we zo'n tehuis nu niet
gewoon 'n bejaardenasiel
noemen? Toen ze daar binnenkwam, kon ze nog lopen, met
een looprek, maar dat mocht ze nu niet meer gebruiken.
Ze werd in 'n rolstoel geplant, want ze was immers
gevallen en ze mocht niet meer gaan wandelen zonder
toezicht. Ge ziet al van hier dat er daar in dat
rusthuis geen ziel tijd had om met mijn moeder te gaan
kuieren (en neen, ik ook niet. Ik woon in A'pen en zij
zat in Limburg en kreeg dagelijks bezoek van mijn zus
die niet met haar durfde te gaan wandelen).
Gevolg: na amper 3 weken kon ze, zonder hulp, haar
rolstoel niet meer uit.Vervolgens kon ze de auto niet meer in of uit. En
nu heeft ze alle besef van stappen verloren.
Kan wel zijn dat ze dementerend is en misschien
krijgt ze af & toe ook 1 pilletje als ze, naar de zin
van mijn zus, niet opgetogen genoeg is over haar lot,
maar mij dunkt dat het
gebrek aan beweging in de eerste plaats schuldig is aan
haar toestand. En vroeger kon ze nog zelf naar het
toilet, maar na verloop van tijd was daar geen denken
meer aan. Ze werd dan met 'n soort van takel, als een
grote zak aardappelen, op het toilet gezet. En eens
heeft zo'n stagiaire die riemen niet goed vastgemaakt en
is mijn moeder op de grond gedonderd. Vervolgens klaagde
ze van pijn in haar schouder. De dokter kwam langs en
schreef pijnstillers voor. Die hielpen nix. Mijn moeder
ging zo fel achteruit dat ze haar na 5 dagen halsoverkop
naar het ziekenhuis hebben gebracht. Wat bleek? Haar
rechterschouder hing uit de kom! Waarom had de huisarts
dat niet gezien? Omdat de huisarts, heette het
nu, over de telefoon consult had gedaan, maar wel een
bezoek had aangerekend.
Nu zit ze in de pampers, mijn moeder dus, en onlangs
werd ze gefixeerd, zoals dat zo deftig heet.
En ja, d'er is 1 kine verbonden aan dat asiel, een heel
mooi meisje overigens, maar zij heeft maar 1 kwartiertje
per week tijd! En neen, een kine van buiten
binnenbrengen mag niet volgens het reglement. Ik weet
niet wat ik met die hele zaak moet doen. Mijn moeder,
vroeger de levenslust zelve, wil nu terug naar haar
eigen ma (= eufemisme voor sterven). 'Prozac!' roept
mijn zus, die absoluut wil dat ons moeder ons dagelijks
een scène uit 'La Vita e Bella' naspeelt. Het kan
wel zijn dat er oerleuke bejaardentehuizen zijn waar de
bewoners dagelijks jubelen, maar ik ken ze niet.En de samenleving schijnt niet erg geïnteresseerd
in het opkrikken van het niveau van de overige asielen.
De splitsing van BHV is immers veel belangrijker.
81
- meer aandacht van familie
(Huybrechts) Een kast allemaal pillen van verscheidene
mensen.
Waarom dan niet een pilletje van Maria aan Louize
geven.
Zeker met druppeltjes (kalmeringsmiddelen).
Mag niet, maar gebeurd heel veel, al is het maar met anti diaretica,....
Die man in de studio heeft gebrek aan info hoe het erin
de praktijk aan toe gaat! Dokters staan ook machteloos
tegen het proces van ouder worden, veel kan opgelost
door meer personeel,
meer aandacht van 'familie' voor de bewoner en dan hoeft
al dat fixeren en kalmeren niet.
80
- grootste budgetten gaan naar
welvaart van geneesheren, de business en farmabedrijven
(Greet) Wie gaat er graag naar een rusthuis waar een
ander beslist wanneer je eet, wat je eet, wanneer
je slaapt....?
Ik denk dat veel bejaarden 'ouderdomsdepressie'
hebben die niet gezien wordt. Noch door de kinderen,
noch door het verzorgend personeel, noch door
geneesheren. Ze willen niet meer stappen of niet meer
uit hun bed of niet meer eten.
Er is te weinig personeel om met ieder individueel
bezig te zijn.
De familie woont te ver (er is soms te weinig plaats
dichtbij huis) of werkt fulltime. En ouderenzorg
slorpt heel veel energie op.
Je komt daar niet
vrolijk buiten.
Ook het probleem van de gezondheidszorg in het
algemeen:
de grootste budgetten gaan naar de WELVAART van
geneesheren, de business van de farmacologische
industrie, laboratoria en veel te dure onderzoeken;
het WELZIJN van patiënt en het personeel dat dag en
nacht aan het bed staat, is ondergeschikt. Die zorgt
niet voor winst in een bedrijf dat een rusthuis toch
ook is. En Florence Nightingale, die is lang dood.
79 -
medicatie(Van Hove) Het ergste is nog dat je ook niet mag kiezen waar de
medicatie aangekocht wordt; het draait allemaal om
procenten, je moet een volmacht geven zodat het
rusthuis de medicatie kan aankopen en toedienen, de
vrijheid van keuze telt niet meer.
Probeer maar eens een paar apothekers te contacteren
die durven uit de biecht te klappen. En doooozen
medicatie...
"Zolang
hij aardig en lief is, is er niets aan de
hand. Maar heeft hij ook dagen dat hij soms
lastig is. Dit wordt niet geaccepteerd..."
"Echter wordt niet de vraag gesteld 'waarom' is hij lastig?"
(rs)
78 - bejaarden(rs) Verwardheid wordt door vele verzorgenden maar ook
door artsen vergeleken met dementie. Een patiënt
opgenomen in een ziekenhuis. of bejaardentehuis die
opeens een verwarde indruk maakt, gaat anders
reageren dan normaal. Dan moet men de vraag stellen:
heeft deze persoon geen delier (acute verwardheid).
Zelf hebben wij een familielid die in het
bejaardentehuis verblijft. Zolang hij aardig en lief
is, is er niets aan de hand. Echter heeft hij ook
dagen dat hij soms lastig is. Dit wordt niet
geaccepteerd door de verzorgenden en zij gaan hierop
in waardoor het fenomeen verergerd. Echter
wordt niet de vraag gesteld 'waarom' is hij lastig?
Oorzaak achterhalen is volgens mij vaak teveel werk.
Wel wordt de arts ingeschakeld en geeft maar
onrustmedicatie. Ook wij stelden vast dat medicatie
werd voorgeschreven door de huisarts en dat dit
herhaaldelijk niet werd medegedeeld aan ons als
familie. Veel onheil wordt vermeden door
communicatie. Een hoofdverpleegkundige. kan dit ook
mededelen aan familie!!!
77 -
wat heeft maatschappij over voor
ouderen? (Kurt Stabel) Ik had graag het volgende toegevoegd.
Dat er problemen kunnen zijn met fixatie en
medicatie is correct. dat de maatschappij hierop
moet reageren is eveneens correct. Dat het fenomeen
zich meer zou afspelen in rustoorden dan bij
dezelfde populatie thuis, in een ziekenhuis of
elders is fout. Het is dan ook spijtig dat u dit
probleem niet algemeen hebt aangekaart. Het debat
gaat mij helemaal niet over "de rustoorden" maar
over hoeveel onze maatschappij overheeft (geld) en
respect heeft voor de ouderen in onze maatschappij.
Het debat gaat mij ook over een falende overheid die
de voorbije jaren in een niet aflatende stroom van
inspecties en regels er blijkbaar niet in geslaagd
is de kwaliteit te verhogen. Of is de overheid er
misschien wel in geslaagd maar is de burger dusdanig gedesinformeerd dat
hij het niet zien? Blijkbaar is
thuiszorg goedkoper, vrij van alle zonden en de
oplossing voor alle problemen.
76 -
Louis was echt levenslustig, maar
na enkele weken klein gekregen
(Frans Meyers)
Jammer genoeg herkennen wij het platspuiten en
'fixeren' helemaal! Mijn schoonvader ging als vrij
behoorlijk functionerende man naar het rusthuis,
maar dat duurde niet lang. Na een paar maanden van
redelijke zelfstandigheid diende hij 'naar boven'
te verhuizen en van dan af kreeg hij medicatie
toegediend. Het medicament Risperdal werd vaak
genoemd. Ik herinner me ook nog een nieuwe gast,
genaamd Louis, nog echt levenslustig maar na enkele
weken hadden ze hem al klein gekregen. Ik wil daar
nooit naartoe, ik ga nu beginnen met opzoekingswerk
via 'waardig sterven'.
75 - bejaarden gedrogeerd
(Baert S.) Ik werk al 21 jaar in een woon- zorg centrum en
nodig iedereen uit om eens een week mee te draaien
en dan kritiek te geven. - er wordt steeds zorgvuldig om gegaan met het geven
van medicatie, dit is altijd op voorschrift van de
huisarts.
Een verpleegkundige mag niet uit eigen beweging
slaap en kalmerende medicatie geven. - in plaats van zonnepanelen terug te betalen zou de
overheid beter investeren in goede zorg: voldoende
gekwalificeerd personeel. Personeel dat zijn job
graag doet en vanuit het hart! - er zijn te weinig verpleegkundigen en
verzorgenden. Wie wil er dag en nacht werken, elke
zondag, elke feestdag? De verloning is niet zo
spectaculair! - de familie die het meeste klaagt zijn die gene die
maar af en toe eens op bezoek komen bij ma of pa.
Want ze wonen toch zo ver of ze hebben toch zo een
drukke job! De dochters en zonen die dagelijks komen
klagen niet, want zij zien hoe druk het kan zijn en
hoe er getracht wordt aan iedereen de goede zorg te
geven.
74 -
behandeling van ouderen in woonzorgcentra
(Ivan Vandenkerckhove - dir. WZC St.-Amand) Hallo, heb deze morgen reeds een reactie gestuurd,
maar wil ook nog het volgende meegeven. Alle Vlaamse woonzorgcentra worden regelmatig
geïnspecteerd door de inspectie van Vlaamse
Gemeenschap.
Daarbij wordt o.a. de kwaliteit van de zorg
gecontroleerd. Instellingen die niet voldoen worden
verder opgevolgd.
Ontevreden bewoners of familie kunnen ten allen
tijde hun klachten doorgeven naar de rusthuis
infofoon 078/152525 of via
rusthuisinfofoon@vlaanderen.be.
Ten slotte heerst er ook een vrij groot verschil in
beheer tussen openbare, VZW en privé bestuurde
woonzorgcentra, waarmee ik zeker niet met de vinger
wijs naar de ene of de andere, maar dit is de
realiteit.
Mvg, Ivan Vandenkerckhove, directeur WZC Sint-Amand
"Wat de rusthuistelefoon betreft, larie.
Er wordt
geen gebruik van gemaakt omdat de resident er niet
bijkan. Ze moeten toestemming vragen aan de desk bij
de verpleegkundige om te mogen bellen. Ze worden
gecontroleerd. Of familie durft niet omdat hun
ouder(s) geviseerd gaan worden,..."
(pom)
73 -
ongeloof
(pom) Wie hebben jullie daar voor een onmens uitgenodigd
met name Daniel Vandermeulen. Die man zou zich
beter eerst infomeren en minder partijdig zijn voor
de desbetreffende rusthuizen. De schuld steken op de
familie of de huisartsen is wraakroepend. De
huisartsen werden achter de rug weggelachen, ze zijn
niet welkom in de rusthuizen. Ik spreek hier over de OCMW’s van Antwerpen.
Ik heb jaren in een rusthuis gewerkt en
bejaardenmishandelingen aangeklaagd in de OCMW
rusthuizen van Antwerpen in 2003. Mijn zaak loopt nog,
is niet geseponeerd. Mr Vandermeulen, uit ervaring weet ik dat in de
OCMW rusthuizen van Antwerpen van de 100 residenten er
90 de arts van het OCMW hebben, en zeker geen
huisarts krijgen. Ik zeg wel krijgen, want met dat scharig loontje dat ze overhouden kunnen ze zich
zelfs geen arts meer permitteren. Ze moeten die uit
eigen zak betalen. Het is heel laag van U om
meerdere keren te herhalen dat de huisarts de
schuldige is en verantwoordelijk. De informatie op
papier is heel anders dan dat het er in de praktijk
aan toe gaat. De arts van het OCMW trekt de deur open kijkt
binnen, 9/10 wordt de resident zelfs niet
onderzocht. Want het is gratis.
Ook heb ik mijn aanklacht destijds vermeld dat er
nog geen moeite gedaan wordt om de mensen op een
zachte manier tot rust te brengen ipv ze te
drogeren, (ik heb het toch gedaan en het werkt) want
ze worden platgespoten! Ze worden zelfs in een
rolstoel gezet omdat ze anders te laat in de refter
komen. Eén hoofdverpleegkundige riep ooit tijdens
een briefing over een resident die een beroerte had
gekregen en zelf nog wilde stappen en KON stappen,
maar heel traag: “Ik hoop dat ze eens goed valt, dan
zit ze in een rolstoel en zit ze op tijd aan tafel!”
Daar komen niet alleen je haren van overeind! En wat de rusthuistelefoon betreft: larie. Er wordt
geen gebruik van gemaakt omdat de resident er niet
bijkan. Ze moeten toestemming vragen aan de desk bij
de verpleegkundige om te mogen bellen. Ze worden
gecontroleerd. De familie durft niet omdat hun
ouder(s) geviseerd gaan worden etc. Dit is nog maar een klein puntje in een reeks van
mis(be)handelingen.
72 -
de kinderen hebben een rol te vervullen!!! (Gabber Joop uit Amsterdam)
Het heeft natuurlijk alles met de Westerse
maatschappij te maken: de oudjes opgeborgen in het
bejaardenhuis, de kinderen zo vroeg mogelijk de deur
uit. Dat heet "samenleving".
In ieder geval, als iedereen dan zo nodig de oudjes
naar het rusthuis brengt (de naam alleen al), ligt ereen rol bij de kinderen om de
hierboven beschreven mistoestanden te voorkomen of
tegen te gaan.
Hou er maar rekening mee, dat als het mijn moeder
zou betreffen het niet goed zou aflopen met de
directie en het betrokken personeel van het
'rusthuis'. Daarbij zouden films als "Scream",
"Train" of "Hostel", nog maar héééél klein bier
zijn!
71 -
zonder dank en graag gedaan(Greet Stevens) Ik ben al twintig jaar vrijwilligster, voor
dementerende bejaarden. Ik heb dus héél wat
toestanden meegemaakt.
Eerst wil ik het personeel bedanken in de
rusthuizen, want het is dikwijls dweilen met de kraan open. Die mensen zijn ook maar mensen. Al jaren hebben
we te doen met de witte woede, van de
verpleegsters. Maar wie luistert hier naar?? Als iedereen een beetje meer zou helpen bij de zorg
van zijn dementerende ouder, zouden er al véél
problemen opgelost worden. Maar neen, kritiek spuwen
op het personeel is zo gemakkelijk. Ik weet ook, dat
er teveel Haldol en Temesta gegeven wordt, maar
vergeet ook niet dat bepaalde mensen ook agressief
kunnen reageren tegenover hun medemens die op zijn
beurt ook moet beschermd worden. Ga eens zelf een
beetje helpen en oordeel dan. En nu ga ik een beetje
slapen want vannacht ben ik weer van de partij met
al mijn genegenheid voor deze mensen. Zonder dank en
graag gedaan. Greet.
70 - Temesta ook in geriatrie van ziekenhuizen! (Jeannine) Temesta wordt ook volop in de geriatrie van sommige
ziekenhuizen gegeven!
Ten getuige dit: +/- een jaar geleden ondervond mijn
moeder (toen bijna 89 jaar) het aan de lijve bij
opname nav een onschuldige bloeddrukval. Nadat de
geriater haar medicatie, die ze al jaren nam had
vervangen door nieuwe medicatie, kreeg zij gedurende
3 weken ook TWEE Temesta's per dag! Na 1 week kon
ze bijna niet meer spreken, lopen, eten en erkende
ze mij niet meer... Na deze opname (+/- 3 weken =
42 Temesta's verder) kon ze niet meer alleen wonen
en moest ze naar een RVT, waar ze nu nog verblijft
en waar ze heel goed verzorgd wordt, zeer tevreden
is en twee weken geleden haar 90e verjaardag vierde.
"De
rusthuisarts doet nog niet de moeite om haar
kamer binnen te gaan..."
(Emmy)
69 - rusthuisarts doet nog niet de
moeite om kamer binnen te gaan
(Emmy) Na onze daguitstap ging ik mijn 94-jarige oma
terugbrengen naar OCMW-bejaardenhuis. Ik stopte oma
zelf in bed, daarna kwam de nachtverpleger voor haar
slaappil!! Maar mijn oma neemt geen medicatie want
zij is een goede slaper! "Het staat zo op haar
fiche", zei hij en legde nog een extra pamper onder
haar pamper! "Zo dan kan ze ertegen",
zei hij! Ikzelf werk 34 jaar in nachtdienst bij mentaal en
lichamelijk gehandicapten waar we de bewoners 's nachts
regelmatig verschonen, wat voor het comfort voor de
bewoners echt nodig is! De medicatie voor zwaar gedragsproblemen wordt bij
ons met uiterste minimum gegeven, wat ons soms zwaar
nachtwerk geeft maar de bewoners tijdens de dag
tenminste kunnen genieten van hun activiteiten. De vaste dokter van het
Antwerpse OCMW-home doet
nog niet de moeite om de kamer van de bejaarde
binnen te gaan, maar blijft even noteren in
deuropening. Rap en goed verdiend op kosten van
het OCMW, toch?
Schrijnend hoe al die oudjes gans de dag in stoel
zitten, met
zicht op lift! En pipi doe je maar in je pamper...
68 -
maatschappij moet dringend
investeren(anoniem) Dementerenden zijn gedesoriënteerd in tijd en
ruimte, zijn angstig, voelen zich onveilig. Dit
verklaart soms een onvoorspelbaar gedrag. Soms (na
een val of na een overgang naar een RVT bijvoorbeeld) kan
het dementeringsproces heel snel gaan.
Sommige kinderen die dit met hun ouder meemaken,
begrijpen niet altijd goed wat er aan de hand is en
zijn dan verwonderd over het gedrag van hun ouder in
het home.
Er zijn ook vele WZC's waar zeer professioneel en
zorgzaam, zowel materieel als affectief, met de
bejaarden wordt omgegaan. De maatschappij moet dringend investeren in de
motivering van en de opleiding van jongeren tot
verpleeg- en zorgkundigen, gespecialiseerd in
dementiezorg.
"Het
kan zijn dat de toegediende medicatie een
belangrijke oorzaak is van de fysieke achteruitgang
van de RVT-bewoner.
Maar het gebrek aan beweging is volgens mij
minstens even belangrijk"
(Lien
Lathouwers)
67-
Rust roest(Lien
Lathouwers) Ik miste een belangrijk aspect bij dit onderwerp.
Het kan zijn dat de toegediende medicatie een
belangrijke oorzaak is van de fysieke achteruitgang
van de RVT-bewoner.
Maar het gebrek aan beweging is volgens mij
minstens even belangrijk.
Bij opname bestaat de kans dat men van een redelijk
actief leven overgaat in een volledig passief
bestaan. En rust roest, spieren degenereren en de
conditie gaat sterk achteruit. De bewoners zouden op
verschillende manieren kunnen uitgedaagd,
gestimuleerd en begeleid kunnen worden om te blijven
bewegen, het zit soms in kleine dingen.
Stimuleren tot activiteit en beweging maakt deel uit
van het beleid binnen een RVT (visie, opleiding
van personeel maar ook een beleid naar vrijwilligers
en familie toe). De overheid moet uiteraard
voldoende basispersoneel voorzien. Het kost
bijvoorbeeld meer tijd om met de oudere naar de
refter te wandelen dan zijn maaltijd gewoon op zijn
tafeltje te plaatsen.
Overleg met alle betrokkenen is nodig!
66 - Hugo Claus-route (kc)
Ben zelf 60. Hoop dat ik tijdig
de Hugo Claus-route kan nemen voor ik in dit soort
situaties beland.
65
- net waanbeelden door Haldol
(kc) Iets soortgelijks als de verhalen
die u naspeelde meegemaakt met een tante, een jaar
of 10 geleden. Na een val kwam zij in een rusthuis
terecht en kreeg al snel de stempel 'dementie'. Zij
ging snel achteruit, kreeg wanen (wat zij vroeger
nooit had). Pas veel later las ik dat het middel
Haldol (dat ze in steeds hogere doses kreeg) bij
sommige mensen juist wanen veroorzaakt ! Ook bij
een ziekenhuisopname van mijn moeder zag ik ook op de
medicatiekar een flinke fles van dat middel staan
(zonder merknaam, maar het was wel hetzelfde...
Enkele maanden geleden werd een kennis van wijlen mijn
ouders opgenomen met beginnende dementie (hij
converseert nog vlot, weet wie ik ben enz.) in een
'gespecialiseerd rusthuis' nabij Antwerpen. Ik ga hem nu
en dan bezoeken en hij klaagt zelf dat hij (vroeger een
flinke wandelaar) bijna niet meer kan stappen. Het
rusthuis ligt bijna 20 km van zijn woonplaats. Denkt
iemand echt dat zijn huisarts (drukke praktijk) telkens
die verplaatsing gaat maken??
64
- groot verschil met Zwitserland
(Arlette) Er zijn inderdaad goede rusthuizen, maar ook
andere waar ik mijn ouders nooit zou plaatsen.
Hopelijk kunnen mijn ouders thuisblijven.
Mijn zus werkt echter al meer dan 20 jaar als
kinesist in een rusthuis bij Bern, Zwitserland.
De efficiëntie, het respect en de liefde waarmee de
ouderen worden omringd, is ongelooflijk.
De bejaarden worden zoveel mogelijk actief gehouden.
Bovendien bestaat er geen gesloten afdeling voor
dementerende bejaarden. Zij kunnen
vrij naar buiten
wandelen, maar zijn wel voorzien van een pasje. Op
die manier worden ze bijvoorbeeld altijd terug naar
het verzorgingstehuis gebracht door gewone mensen
die hen op de weg tegenkomen.
Ik ben er vaak geweest. In vergelijking met dat
rusthuis, hebben die van bij ons nog een hele
achterstand in te halen, denk ik dan.
63
- vereenzaming grootste probleem
(De Wit Magda) Zelf heb ik geen ervaring met rusthuizen. Maar
uit de verhalen die ik hoor ligt het probleem vooral
bij de vereenzaming van onze bejaarden! Je hoort
vaak dat mensen verward zijn als je bij hen op
bezoek komt maar wanneer je enige tijd met hen
doorbrengt en met hen praat begint het beter te
gaan. Vaak zijn mensen al verward door de vreemde
omgeving waarin ze terechtkomen en dan is het
probleem van personeelstekort de oorzaak dat er met
de mensen weinig of niet gepraat wordt... en dat zij
vaak ook verzwakken door ondervoeding wanneer ze
zelf niet meer in staat zijn te eten!
Een beetje meer aandacht van familie en omgeving kan
soms ook al wonderen doen..
62
- chaos zonder vrijwilligers
(S.E.)
Wat de RVT's en zelfs ziekenhuizen betreft graag
volgende bemerkingen.
Als alle vrijwillige
medewerkers in de zachte sector een week wegblijven
uit de instellingen is de chaos waarschijnlijk niet
te overzien. Veel van deze mensen vullen het
personeel aan. Met de aanpak van de onderbezetting
in de verpleging en verzorging zou de "zorg" al een
heel eind geholpen zijn en kwalitatief een stuk de
hoogte ingaan! Wat niet wil zeggen dat er niet hard
gewerkt wordt, integendeel, maar een mens heeft
uiteindelijk maar twee handen.
En aan alle klagers: ga eens een week "meedraaien"
in dat zo verguisde rusthuis!
"Het
is een feit dat vele huizen op een
ondeskundige wijze gerund worden wat betreft zorgvisie"
(Dirk Doucet)
61
- vele huizen gerund door
ondeskundige visie (Dirk Doucet)
Jammer dat deze problematiek op zo een
ongenuanceerde wijze wordt besproken. 1. Er is
een
zeer groot verschil in woon- en zorghuizen.
Het is inderdaad een feit dat vele huizen op een
ondeskundige wijze gerund worden wat betreft zorgvisie. De oprukkende commercialisering
van de sector zal dit probleem nog verergeren. 2. er is een schrijnende onderfinanciering die zich
uit in onderkwalificatie en onderbezetting. En
vooral hoge dagprijzen. 3. Voor bewoners en de familieleden is het dikwijls
afscheid nemen. Verdriet objectiveert zelden. 4. Kennis en kunde over dementie is ondermaats.
Zowel in ziekenhuizen, woon- en zorghuizen als
thuis. 5. Wat hebben wij zowel persoonlijk
als maatschappij over voor ouderen?
Is het niet wat te gemakkelijk om alles af te schuiven?
60
- liever pilletje voor moeder, dan
dat ze ganse nacht wekker ligt
(Diederik) Mijn moeder is in een
rusthuis en ik heb eindeloos respect voor verpleging die
elke dag moet zorgen voor de ouders van een ander.
Regelmatig zijn er inwoners die ganse dagen en nachten
roepen en daarbij nog eens door de gangen lopen en
andere kamers binnengaan en zo de andere bewoners de
stuipen op het lijf jagen en of fysiek bedreigen. Ik
veronderstel dat hiervoor weinig andere oplossingen zijn
dan fixeren of medicatie geven. Indien wel zou ik het
graag weten. Ik heb liever dat mijn moeder een pilletje
krijgt, dan dat ze ganse nacht wakker ligt;
59
- autopsie
(mantelzorger) Er zijn zeker en vast WZC waar het uitstekend
gaat maar m.i.
wordt het hoogtijd dat alle WZC eens grondig door
een onafhankelijk orgaan (als dat al dan niet
bestaat) worden gecontroleerd én doorgelicht. En de
leidinggevenden van de WZC voor hun
verantwoordelijkheden worden gezet. Misschien bij
het overlijden van een betrokken familielid eens een
uitgebreide autopsie vragen en de uitslag(en) in de
openbaarheid brengen.
Laat mensen zoals die geïnterviewde (blazer) in uw
studio aan de kant en neem mensen die op de vloer
werken.
58
- zelf medicatie halen
(Vernaillen Annie) Ik raad iedereen aan om de
SIS-kaart niet in de
handen te geven van het rusthuis. Wij hebben het ook
ervaren met de Temesta. Zo zie je wat er aan
medicatie gegeven is. We gaan zelf de medicatie ophalen.
Ik hoop dat er
velen zullen mee geholpen zijn...
57
- er worden ook leuke met hen gedaan
en daar moeten we ons aan optrekken
(Veronique)
Een rusthuis
noemt men een plaats waar men het einde van het leven
afwacht. Mijn moeder is noodgedwongen opgenomen geweest
omdat het onmogelijk was om ze thuis verder te
verzorgen. Dit door de ergste ziekte dat je kan
overkomen: dementie!!! Je wordt ontvangen door de
directie die beloofd om uw ma een rustige oude dag te
bezorgen. Ons ma zong graag, liep graag rond van de ene
kamer naar de andere, pakte eten uit ieders bord, enz..
Wat doe je dan met zulke mensen? Er zijn meer dan 60
bewoners waarvan ons moeder dan nog bij de beteren
is. Als je 60 personen moet in de hand houden die zich
niet kunnen aanpassen, wat moet je dan doen als
verzorgende?
Het doet zeer
om de mensen die alles voor hebben gedaan op die manier
te zien achteruitgaan en uiteindelijk te zien sterven.
Mensen niet meer kunnen kiezen en beslissen moet je
zo goed mogelijk begeleiden. Jammer genoeg ook met
medicatie. Er worden ook leuke dingen met hen gedaan en
daar moeten we ons aan optrekken.
56
- waarschuwing voor sommige medische
praktijken (Dirk M.) Ik werk in Brussel en bezoek
regelmatig een
jeugdvriendin van mijn moeder. Zij is 82 jaar heeft
geen kinderen of familie. Tot voor kort woonde zij
nog thuis maar is onlangs gevallen en heeft haar
been & heup gebroken zodat ze aan haar bed is
gekluisterd in een RVT.
Wat bleek in de kliniek: op voorschrift van haar
huisarts nam zij al geruime tijd 4 (vier!) pillen Xanax per dag (in combinatie met nog andere
medicatie).
Dit is een medicatie tegen angst.
Wie ooit een halve pil hiervan nam weet dat men daar
2 dagen zoet mee is. De oorzaak van de val is dan
ook niet ver te zoeken... Mijn huisarts keek heel verrast op van deze hoge
dosis.
In de kliniek was men op zijn zachtst gezegd
gechoqueerd en werd de dosis drastisch naar beneden
gehaald. Men weze gewaarschuwd voor sommige medische
praktijken.
55
- lof voor rusthuis St.- Maria Berchem
(Niki)
Niets dan lof voor iedereen, vangroot tot klein.
Elk radertje in dit rustoord draait zoals het moet
met alle aandacht die ze kunnen geven aan een niet
altijd zo'n gemakkelijk publiek.
Moeder en tante zijn daar allebei geweest, elk in hun
afdeling omdat tante dementeerde.
De zorg die ze
ontving, de warmte waarmee men haar omringde tot op
het einde, is onbeschrijflijk. Moeder werd in de
watten gelegd en ook op haar afdeling verliep alles
heel correct. Ik wil nog reageren op het feit dat iedereen zijn
eigen huisarts houdt, dat kan op eigen verzoek maar
die moet dat ook apart betaald worden. Meestal wordt
de arts van het home genomen die niet bovenop de
kosten komt.
"Kwalitatieve mentale zorg ontbreekt
meestal totaal, desondanks er vele enthousiaste en bekwame
betrokken mensen werken." (Marèse Wijnen,
stagebegeleidster)
54
- mentale zorg ontbreekt meestal
totaal (Marèse Wijnen) Ik ben vele jaren stagebegeleidster geweest in
rusthuizen en weet zeker dat het personeel alle tijd
nodig heeft om de fysieke zorg en het materiële af te
werken. Kwalitatieve mentale zorg ontbreekt
meestal totaal, desondanks er vele enthousiaste en bekwame
betrokken mensen werken.
Eens men er terecht komt zit je daar te zitten zonder
meer. Ik heb er zelf de grootste hekel aan. Maar...deze
maatschappij waar alles gericht is op welvaart niet op
welzijn gaat niet extra investeren in een groep mensen
die niet meer renderen!
"Ikzelf heb als huisarts genoeg gezien om bang
te zijn voor een opname in een rusthuis...".
"Heel veel is afhankelijk van de kwaliteit
van de directie."
(ex-huisarts)
53
- veel verschil in kwaliteit
(ex-huisarts) Ikzelf heb als huisarts genoeg gezien om bang
te zijn voor een opname in een rusthuis...Er is heel veel verschil in kwaliteit van zorg en
dan vooral in kleine, maar soms levensbelangrijke
nuances, die waarschijnlijk niet tot uiting komen in
een audit. Heel veel is afhankelijk van de kwaliteit van de
directie.
Hopelijk verandert er nog één en ander voor ikzelf
bejaard ben...
52
- oudere is middel geworden om geld
te verdienen (Guy Vermeirsch) Deze problematiek bestaat voor alle
zorginstellingen.
Zelf heb ik een gehandicapte zoon en ook daar wordt
door gebrek aan middelen (personeel) de minste
slechte oplossing gezocht, jammer genoeg niet steeds
in het eerste belang van de patiënt.
De man op de radio vergeet te vertellen dat er veel geld verdient wordt
in deze sector en precies dit belet dat er genoeg
middelen zijn.
Bovendien wentelt hij de verantwoordelijkheid af op
de arts, maar vergeet ook te vertellen dat de artsen
die niet genoeg voorschrijven maar beter ergens
anders aan de slag kunnen, dit geldt als algemene
regel. De patiënt of de oudere is in dit geval enkel een middel geworden om
geld te verdienen. In dit debat riskeren de zorgverstrekkers de kop van
jut te worden maar ze zijn gewoon met te weinig en
hebben handen tekort.
Terwijl de eigenaars van de privé-instellingen
het RISIV verder melken en boekhouders zijn, in plaats
van empathische vakmensen.
"Als
verpleegkundige sta je machteloos als de
directie niet meewerkt..." (Marjanne,
verpleegkundige)
51
- als verpleegkundige machteloos als
directie niet meewerkt
(Marjanne)
Ben verpleegkundige in een rusthuis en heb een
lange zoektocht moeten ondergaan voordat ik
eindelijk een goed rusthuis vond om te werken. Eén
met een hart voor de bewoners. Er zijn schrijnende
dingen die gebeuren in vele rusthuizen en als
verpleegkundige sta je dan ook machteloos als de
directie niet meewerkt omdat die enkel een rusthuis
hebben geopend omwille van groot geld verdienen. Maar....er zijn dus nog goede rusthuizen ook!
"Ze nam 6
verschillende soorten psychofarmaca! We hebben de
arts van het home kunnen overtuigen om met de afbouw,
verder te gaan, wat niet evident was.
Na 6 maanden
was mijn moeder terug een mens" (Annemarie)
50
- apotheek ter vervanging van
personeel (Annemarie) Als verpleegkundige hebben ik mijn moeder
en mijn
schoonouders in observatie naar het ziekenhuis zien gaan. Mijn moeder die dementerend was, werd storend
voor de andere patiënten in het ziekenhuis, dus...
medicatie. Na enkele dagen herkende ze niemand van
ons nog. Dan naar een rusthuis...
Gevolg: ze
liep weg met als resultaat nog meer medicatie, zoals Risperdal,
enz. Ze viel gelukkig (soms is een ongeluk een
geluk!) en moest gehospitaliseerd worden. In het
ziekenhuis heb ik de situatie aangeklaagd en zijn
ze de medicatie beginnen afbouwen. Ze nam 6
verschillende soorten psychofarmaca! We hebben de
arts van het home kunnen overtuigen om met de afbouw,
verder te gaan, wat niet evident was. Na 6 maanden
was mijn moeder terug een mens. De dokter van
het
home gaf toe dat het resultaat verbluffend was.
Vroeger werden mensen vastgemaakt, nu is de apotheek
de oplossing... ter vervanging van personeel. Dat
is de realiteit, schrijnend! En de apotheker verdiend
daar dik zijn boterham aan.
"Het werd gemakkelijk
opgelost: sedatie, zodat hij verdoofd zat en bijna
altijd sliep." (Martine)
49
- na 1 dag ziekenhuis terug helder
en wakker (Martine) Alles wat u vertelt
klinkt bekend in de oren.
Eén advies aan de familie: neem contact op met de hoofdverpleging van het rusthuis én met de huisarts en
EIS uitleg omtrent de verstrekte medicatie. Nadien
kan je eisen dat bepaalde sedatie wordt verminderd.
Mijn lichtdementerende vader heeft jaren in een rusthuis gewoond en
ging
tot voor zijn laatste maanden nog dagelijks naar een
cafetaria BUITEN het rusthuis, dit vonden wij prima
en deed hem deugd.
Tot zijn gang werd afgesloten en hij niet meer
buiten kon en toch nog wou.
Het werd gemakkelijk
opgelost: sedatie, zodat hij verdoofd zat en bijna
altijd sliep.
Een reactie hiertegen deed de pillen verminderen,
maar onvoldoende. Tot ook hier een ziekenhuisopname
nodig was en hij reeds na 1 dag helder en hele dagen
wakker was! De geriater bevestigde dat er
onmiddellijk een hoop medicatie werd afgeschaft,
wegens niet nodig!
48
- ook geweldig goede rusthuizen
(Hugo Vandenborne)
Na een geweldig negatieve ervaring met onze oma
wil ik toch het volgende kwijt. Mijn vader is plots gaan dementeren en we waren dringend op zoek naar
opvang. Via kortverblijf hebben we een rusthuis
leren kennen dat geweldig goed werkte.
Het personeel werkt er als één team en de bewoners
worden er met respect voor hun persoon behandeld. Na
een enkele dagen fleurde mijn vader echt op en was
er een band met zijn verzorgenden. Spijtig dat de
periode maar kort was wegens plaatsgebrek. Dat mag
ook wel eens aangekaart worden. Mijn vader is enkele keer moeten verhuizen op een
periode van enkele weken. Nu kan hij terecht in een
nieuw maar peperduur rusthuis. Hopelijk is de
verzorging daar navenant.
47
- niet alleen bejaarden...
(Joeri)
Niet enkel in rustoorden of bejaardentehuizen
word er gedreigt! Ook bij zelfstandige verpleging
word er gedreigd en zeker wanneer men ze meer nodig
heeft dan 3x per dag.
46
- geen zicht op voorschrijfgedrag
van rusthuisarts (Van den Bergh)
We hebben dit zelf meegemaakt, medicatie wordt
doorgegeven van de ene patiënt naar de ander. Wij
gingen onze tante 3 a 4 keer per week bezoeken. De
dokter (aangewezen door het rusthuis) komt, ziek of
niet, verplicht op consultatie. Wat dan
voorgeschreven wordt, daar heb je niet altijd een zicht op.
En medicatie die voorhanden diende te zijn, bleek op.
45
- wat werk ik in een goed WZC
(Krista)
Wat werk ik in een goed WZC. Enkel na overleg
familie wordt gefixeerd en dit enkel om de bewoner
te beschermen , als de familie niet akkoord is wordt
er niet gefixeerd!!! Wel vragen we de familie een
formulier te ondertekenen ter ontlasting, zodat bij
een val de verantwoordelijkheid niet bij ons kan
worden gelegd. We zijn blij als er een 'betere'
bewoner binnenkomt want de zorggraad is erg hoog. Waarom zouden we die dan 'platspuiten'. Als dit de norm zou zijn dan stop ik ermee!!
"Mijn
eerste stage in een rusthuis was de grootste
afknapper van mijn leven. Er was zo'n grote kloof tussen wat je
op school leerde over o.a. het respect en de manier waarmee er met
deze mensen in de laatste fase van hun leven wordt
omgegaan." (Hilde)
44
- mijn eerste stage in een rusthuis
was grootste afknapper van mijn leven
(Hilde) Ik wilde een anderhalf jaar geleden na 28 jaar
tewerkgesteld te zijn geweest in een totaal andere
sector mijn loopbaan een andere boost geven en mij
inzetten in de verzorgingssector en een opleiding
verpleging volgen.
Het ging allemaal goed qua studeren maar ik
ondervond toch wel wat problemen met de verhalen en
de mentaliteit van medestudenten die als verzorgende
tewerkgesteld waren in rusthuizen. Mijn eerste stage in een rusthuis was direct de
grootste afknapper van mijn leven. De manier waarmee
er met de bejaarden wordt omgegaan, de medicatie,
het negeren van de vraag tot opzetten ondanks de
plaspillen, bejaarden die gefixeerd werden en zaten
te roepen... Er was zo'n grote kloof tussen wat je
op school leerde over o.a. het respect dat je voor
deze mensen moest hebben en de manier waarmee er met
deze mensen in de laatste fase van hun leven wordt
omgegaan. Ik ben er dan ook mee gestopt en
verzorg nu mijn eigen ouders op de manier dat zij
mij opvoedden: met veel liefde en respect.
"Ik
heb uiteindelijk zelf ontslag genomen omdat
ik het mentaal niet meer
aankon hoe bejaarden worden behandeld. Ik kan met
mijn ervaringen een boek vullen over machtsmisbruik
in deze zorgsector."
(Olga, verpleegkundige)
43 - Waar ik werkte gebruikte men vooral straf als de
bejaarde de regels niet volgde
(Olga) Hallo, ik hoorde toevallig jullie programma i.v.m. rusthuizen.
Ik heb zelf verschillende jaren in
een rusthuis gewerkt en heb uiteindelijk zelf
ontslag genomen omdat ik het mentaal niet meer
aankon hoe bejaarden worden behandeld. Ik kan met
mijn ervaringen een boek vullen over machtsmisbruik
in deze zorgsector. Ook kan ik bevestigen dat
mensen
die nog goed te been zijn als ze binnen komen, dit
niet meer lang duurt.
De familie is totaal niet op
de hoogte van wat er zich afspeelt en wordt
voorgelogen over het gedrag van de ouder. Waar ik
werkte gebruikte men vooral straf als de bejaarde de
regels niet volgde. Meermaals zijn er mensen op hun
kamer moeten blijven omdat ze zogezegd geen respect
voor de directie toonden.
Ik ben nu een half jaar
weg in het rusthuis en heb het nog steeds moeilijk
met het feit dat men hier ongestraft mee wegkan.
Uiteindelijk telt voor de directie de centen en is
er van hulpvaardigheid geen sprake. Groetjes.
42
- medicatie urgentiekast: bestemming
is onduidelijk (ex-huisarts) Veel rusthuizen hebben een medicatiekast voor
'urgenties', 's avonds en in het weekend. Daarin zit
ook kalmerende medicatie. Het is niet duidelijk naar
welke bewoner deze medicatie gaat. Aan de huisartsen
wordt soms gevraagd een voorschrift te maken om deze
medicatie aan te vullen. De rusthuizen hebben in realiteit wel een zekere
autonomie op dat gebied.
41
- toezicht op medicatieverbruik
(Dirk) Een CRA of coördinerend raadgevend arts is per
rusthuis aangeduid en (indirect) betaald van
overheidswege, om toezicht te houden over onder
andere het voorschrijfgedrag van de verschillende huisartsen in het rusthuis. Hoe dit concreet wordt
ingevuld varieert heel sterk naargelang de CRA. Dus
Zorginspectie ook daarop
controleren aub.
40
- beter met begeleiders werken
(Jeroen Mertens)
2 opmerkingen: in de bejaardenzorg is er
personeelstekort. Dit is al een reden om moeilijkere
bewoners te drogeren.
Misschien zou het beter zijn om met begeleiders te
werken, met als aanvulling verpleegkundigen (zoals
in de gehandicaptenzorg). Dan komt de nadruk
gemakkelijker liggen op activering, op sociaal
contact. Indien er problemen zijn kan er dan beroep
gedaan worden op VPK. Dit geeft een heel ander beeld
dan dat een heel team bestaat uit VPK met daarnaast
een begeleider die de "animatie" organiseert tussen
14 en 16 uur.
"Ik zag
teveel en mocht niet meer in de eetzaal komen...
"
(Leone)
39
- ik heb papa niet in de steek
gelaten (Leone) Ik heb ook veel problemen gehad met mijn papa én
veel discussie met het personeel én de
hoofdverpleegster. Papa kreeg veel te veel medicatie! Absoluut geen begrip en dus geen aangepaste
aanpak. Ze wilden dat hij op zijn kamer
at, vermoedelijk at hij dan niet want dat kon hij
niet meer... want hij was een zombie geworden. Ik ging
hem helpen bij avondeten in de eetzaal, maar ik zag
te veel... En toen mocht ik niet meer in de eetzaal
komen!!! Ik heb dat geweigerd en moest bij directie
komen. Daar bleken 5 mensen te zitten, tegen mij!! Ik heb mijn zeg gedaan
en de toestand aangeklaagd. IK VOELDE ME ALLEEN MAAR HEB VOLGEHOUDEN
EN HEB
PAPA NIET IN DE STEEK GELATEN. Hij kon zich niet meer
verdedigen, dus heb ik mijn plicht gedaan. Er kan met
de voorschriften gesold worden...
"Na enkele weken
afbouwen heeft hij na 2 jaar nog steeds geen medicatie
of een pamper nodig! Dit maakt me zo boos!"
(Clara)
38
- zo boos...
(Clara) Mijn papa heeft in het
jaar 2008 één jaar hier bij ons in de straat gewoond, na
een ongeval... in een rusthuis. Om financiële redenen is
hij bij ons komen inwonen en pas na 1 jaar is pas
uitgekomen dat hij KALMERENDE MIDDELEN KREEG EN EEN
PAMPER DROEG!!!?? Na
enkele weken
afbouwen heeft hij na 2 jaar nog steeds GEEN MEDICATIE
OF EEN PAMPER NODIG!!! Dit maakt me zooooooo
BOOS!!!!! Mijn zoon zit
in het 6de jaar voeding verzorging en doet stage op
allerlei plaatsen....en hij komt telkens met dezelfde
schrijnende verhalen! Mijn papa kreeg zelfs te horen dat
hij te veel de lift gebruikte! En dit deed hij slechts 6
keer per dag want de rest van de dag zat hij bij mij.
Met vriendelijke groeten en ik hoop nooit in een
rusthuis te belanden!
"Fixatie volgens de regels? Sta me toe te
bulderlachen. De sector zou volledig moeten
doorgelicht worden."
(Jan)
37
- gigantische woede voel ik
(Jan) Gigantische woede voel
ik.
Meer dan 25 jaar heb ik gewerkt in allerlei soort instellingen.
De neuronpsychiater of arts verbonden aan de
instelling schrijft voor tegen 100 in 't uur.
Gebruikersraad of ouders moeten zwijgen of ouder (of
uw kind) zal worden buitengelazerd (wachtlijsten!).
Fixatie volgens de regels? Sta mij toe te bulderlachen!!!!
Procedures in handboeken en
officiële zorgnota's..., uiteraard voor de omgeving, NIET voor intern
gebruik. Veel te weinig en dikwijls ongemotiveerd personeel.
Oorzaak: directies die volledig gepolitiseerd zijn,
alleen maar met management bezig en totaal zonder
voeling met de basis.
De sector zou volledig moeten doorgelicht worden.
En laat aub die pertinente leugenaar daar aan de
micro zwijgen.
Dank u
36
- hypocriet
(De Wit Ronald) EEN MOOI HYPOCRIET
INTERVIEW ZEG. HYPOCRISIE
OVER HEEL DE LIJN
"Niet
enkel fysieke verzorging, maar ook mentale..."
(Marina
35
- niet enkel fysieke, maar ook
mentale zorg (Marina)
Nog een laatste opmerking. Voor de prijs die men elke
maand moet afdokken zou men een betere verzorging moeten
eisen. Niet enkel fysieke verzorging, maar ook
mentale.
34
- partners gescheiden
(Caroline Logie) Ik vind dat de toon wel erg negatief is en
volgens mij gaat het de verkeerde richting uit. Wat
veel erger is, is dat partners in de kou blijven
staan. Mijn moeder is nu in het rusthuis en mijn
vader moet noodgedwongen in het appartement blijven
wonen. Papa is 91 en mama 93 en nu moet hij haar
elke dag komen bezoeken. Zij is dementerend en de begeleiding in het rusthuis
is positief, de medicatie werd zoals ik al zei zelfs
verminderd. Maar het is inderdaad zo dat er meer
personeel zou moeten zijn om met de mensen te
"spreken".
"Mijn
vader was verlamd en werd met zijn enige arm
die hij kon nog bewegen, vastgebonden met
een leren riem. Hij had altijd
jeuk en kon hem niet krabben"
(Leukemans Rachel)
33 - vastgebonden vader had altijd jeuk en kon hem niet
krabben
(Leukemans Rachel) Mijn ouders zijn bijna 5 jaar geleden opgenomen
in een rusthuis. Ze zijn ondertussen overleden, maar
ik kan er een gans boek over schrijven.
Mijn vader was verlamd en werd met zijn enige arm
die hij kon nog bewegen, vastgebonden met een leren
riem, omdat ze geen andere hadden. Hij had altijd
jeuk en kon hem niet krabben. Mijn moeder was dementerend en kon na een drietal
weken niet meer lopen, had een aanvalletje gehad
(stelde zich aan zeiden ze) en ze zetten ze in een
stoel (ook later vastgebonden) deden haar een pamper
aan en ze vroeg mij telkens om naar het toilet te
gaan. Er werd ons niets gevraagd. Alleen als ik
reclameerde en teveel kwam kijken eigenlijk,
zei de zorgcoördinator mij: "dat ik beter een ander
rusthuis kon zoeken want ze deden al meer voor mijn
ouders dan voor de anderen". Het was een schande. Ik
heb ze dan ook in een ander rusthuis overgebracht.
In ieder geval de bejaarden krijgen allemaal
pilletjes om te kalmeren.
"Als je in
een rusthuis wat teveel reclameert,
wordt het op de bewoner uitgewerkt.
Ik noem het pesten... "
(anoniem)
32
- verschil tussen theorie en
praktijk is héél groot
(graag naamloos)
Dokters worden VERPLICHT medicatie voor te
schrijven, dat verklaart de onze!
Als je in een
rusthuis wat te veel reclameert wordt het op de
bewoner uitgewerkt, en je kan je niet voorstellen op
wat voor ideeën ze komen, ik noem het pesten. Werkdruk?
Op bepaalde uren inderdaad, maar de
namiddagpauze is voldoende lang dat ze er tegenaan
kunnen. En een briefing duurt ook voldoende lang. Eén goede
raad: houd je familie lang genoeg uit het rusthuis,
de gesloten afdelingen zijn een regelrechte ramp.
Het
verschil tussen theorie en praktijk is héél groot.
31
- personeelstekort
(Luc Van Wijnsberghe)
Zou veel kunnen te maken hebben met
personeelstekort. Betaal het personeel zoals het
hoort en het personeelstekort zal worden teniet
gedaan!
30
- overheid stelt steeds meer eisen
maar verwezenlijkt niets essentieel
(Reniers Bruno)
1. Mr Vandermeulen heeft nooit de werking van een
rustoord gekend en
dient alleen de grote spelers
binnen zijn organisatie. Hij is niet deskundig in
deze materie. 2. Alle rustoorden met storende, oplopende,
weglopende bejaarden kennen dit probleem. Naast
sedatie (chemisch en/of fysisch) is er geen andere
oplossing en vaak onvermijdelijk. Dat er te weinig
personeel is ligt niet aan de inrichting, maar aan
de onbeschikbaarheid, onderfinanciering en
ongeschooldheid van het personeel. Na 20 jaar directeur van een WZC heb ik daarom
mijn instelling verkocht. De overheid is in deze
naïef en stelt steeds meer eisen, maar verwezenlijkt
niets essentieels.
"De dokter die in het rusthuis 15 min komt,
is volledig afhankelijk van de 'verpleging',
die hem kan wijsmaken wat zij wil"
(Walter, apotheker)
29
- "ze is weer 'lastig' geweest..."
(Walter) Als apotheker bracht ik de geneesmiddelen voor
mijn tante mee. Eens om de 2 weken kwam haar
huisarts langs die vroeg meestal aan de sanitaire
helper WAT ER NODIG WAS? Eens heb ik gevraagd
om haar voorraad geneesmiddelen te zien en van sommige
geneesmiddelen waren er 3 doosjes. Allemaal open en
waarvan enkele uit. Mijn tante was tegen
slaapmiddelen, alsook haar huisdokter. Op een keer
stond daar TEMESTA op de lijst en toen ik vroeg waarom de
rusthuisarts
dit had voorgeschreven zei men: "Ze is weer lastig geweest". Toen ik later eens
tijdens de week om 19u30 langskwam, begreep ik waarom ze zogenaamd lastig was.
Ze moest om 7 uur gaan slapen, samen de andere bewoners. DUS STOP DEZE SCHANDALIGE LEUGENAAR DIE NU
AAN HET WOORD IS. DE DOKTER DIE IN HET RUSTHUIS
15 MIN. KOMT is volledig afhankelijk van de 'verzorgster' die hem kan wijsmaken wat zij wil.
28
- ook in psychiatrische
instellingen...
(Greet
De Schutter)
Zo'n toestanden vind je niet alleen in
rusthuizen. Ook in sommige psychiatrische instellingen wordt
kwistig omgesprongen met kalmeerpillen en fixatie.
Ik heb het
zelf meegemaakt met een familielid. Na ontslag uit de instelling leek het familielid een
zombie. Door de ambulant behandelende werd arts werd de
kalmerende medicatie afgebouwd en het familielid
klaarde zienderogen op.
"Mijn
moeder werd verplicht om pampers
te dragen ondanks ze helemaal niet incontinent was.
De
hele dag verbleef ze op haar kamer, vastgebonden in een
rolstoel. Ze
vermagerde enorm en sliep bijna de hele dag.
"
(Mimi)
27
- hele dag vastgebonden in een
rolstoel (Mimi) Deze beide verhalen komen mij heel herkenbaar
over. Mijn moeder is vorig jaar heel snel
achteruitgegaan na haar opname in het rusthuis om
uiteindelijk daar al na 3 maanden te overlijden in
haar slaap. Omdat ze licht dementerend was en mijn
vader het daar moeilijk mee had, is ze aanvankelijk
opgenomen geweest in de ouderenpsychiatrie ter
observatie. Reeds na twee weken herkende ik mijn
moeder niet meer. Ook werd ze verplicht om pampers
te dragen ondanks ze helemaal niet incontinent was.
Haar mentale toestand verslechterde aanzienlijk zodat ze
niet meer naar huis terug mocht en dus naar het rusthuis
moest. Daar ging het van kwaad naar erger. De
hele dag verbleef ze op haar kamer vastgebonden in een
rolstoel. Ze vermagerde
enorm en sliep bijna de hele dag. De directie beweerde
over te weinig personeel te beschikken om met de ouderen
bezig te zijn. De inzet van de meeste
verpleegkundigen en verzorgers was wel groot maar
dienden zich te houden aan de richtlijnen van de
directie.
26
- fixatie procedures-weglopers
(Karel) De wetgeving schrijft voor tegen wanneer dit in
Vlaanderen in orde moet zijn.
Wenst u te schreien: tegen 2019.
Nu al met achterhaalde voorschriften wat betreft
technologie, die het personeel (met personeeltekort)
met juridische problemen zal opzadelen indien er
iets verkeerd loopt.
Zelf een fixatie-protocol opgesteld die waterdicht
is en die beter bleek dan deze van de 2
topuniversiteiten in België en Nederland.
Uiteindelijk kom je terecht bij politici die de
problemen tezamen met de inspecties toedekken met:
'volgens de normen, procedures'.
Vraag hoeveel bejaarden al gewurgd zijn of letsel
opgelopen hebben door de fixatie.
Vraag hoeveel overlijdens in de ziekenhuizen en
rusthuizen er geweest zijn door onoordeelkundig
gebruik.
Verzinken pedofilie-schandalen in het niet...
"Kinderen vastbinden
wordt al vlug mishandeling genoemd.
Bejaarden vastbinden heten ze fixatie..."
(Chantal Verspaille)
25 - voorschriften huisarts kunnen naar
willekeur gebruikt
(Chantal Verspaille)
Kinderen
vastbinden wordt al vlug mishandeling genoemd. Bejaarden
vastbinden heten ze.....hoe was de term nu weer die werd
gebruikt door de geïnterviewde daarnet?
Wat betreft de kalmeermiddelen: er al aan gedacht dat de
voorschriften van de huisarts naar willekeur kunnen
worden toegediend: 3 pilletjes ipv 1
24
- theorie klinkt mooi, maar praktijk
is echt anders (Marina) Men vergeet duidelijk dat die bejaarden wel een
tijd nodig hebben om zich aan te passen in hun nieuw
huis. Stel u zelf eens in de plaats. Als dan zou
blijken dat er medicatie nodig is, dan valt daar
over te praten. Het probleem is dat ze van de eerste
dagen al medicatie en fixatie krijgen, als ze 'wat
moeilijk doen'. Ik hoor daar precies een politieker
op de radio zijn verhaaltje doen. De theorie klinkt
mooi, maar in de praktijk is het echt anders.
Hopelijk maakt hij het zelf eens aan de lijve mee,
dan zal hij wel anders piepen. Bij mijn schoonmoeder
die veel kinderen heeft is elke dag iemand aanwezig
van de familie en toch loopt het compleet fout. Als
vraag krijgen we dan : Hoe oud is ze al? Je moet de
realiteit onder ogen zien. Tegen de pillenindustrie
en het tekort aan bekwaam personeel kan je niet
opboksen. Mijn pillen (éénmalig) zullen thuis
klaarliggen als ze mij later op mijn oude dag zullen
moeten plaatsen...
"Deze
medicatie
staat vermeld op de medicatiefiche als 'indien
nodig', en vanaf het moment dat iemand iet of wat
onrustig is, neemt men zeer dikwijls een
toevlucht tot kalmerende medicatie"
(nachtverpleegkundige)
23
- realiteit totaal anders
(Moens M.)
Ik kan alleen maar beamen wat in het voorbeeld
aangehaald word. Ik heb zelf 7 jaar als
nachtverpleegkundige in een bejaardentehuis gewerkt
en met medicatie toedienen wordt er maar al te laks
omgesprongen. Het gebeurt zeker dat verzorgenden of
verplegend personeel medicatie toedienen zonder dat
de arts op de hoogte is gebracht. Deze medicatie
staat vermeld op de medicatiefiche als 'indien
nodig', en vanaf het moment dat iemand iet of wat
onrustig is, neemt men zeer dikwijls zijn of haar
toevlucht tot kalmerende medicatie. Ook
medicatie
pletten is schering en inslag en er wordt niet bij
nagedacht of dit wel kan, want zeer veel medicatie
mag niet geplet worden omdat de werking ofwel
verloren ofwel een te snelle werking heeft (dose
dumping system).
Wat het vastbinden van iemand betreft, dit is een
vrijheidsbeperkende maatregel en dient in principe
in overeenkomst en met medeweten van familie en
behandelende arts te gebeuren. De realiteit is echter totaal anders.
22
- moeder in rusthuis
(Caroline Logie) Mama wordt morgen 93 jaar en is sinds een aantal
maanden in het rusthuis opgenomen. Over het algemeen
ben ik tevreden over de verzorging, moeder is
dementerend sinds haar val die de opname vooraf
ging, ze hebben zelfs haar medicatie verminderd.
Alleen vind ik het spijtig dat haar eigen kinesist
haar niet mag begeleiden in het rusthuis omdat er
door het systeem van de subsidies een vaste kinesist
in het rusthuis werkt. Haar vroegere kinesist
herkent ze nog maar het personeel van het rusthuis
zijn voor haar onbekenden door die dementie.
Ze kan dus nu niet meer stappen en ik heb niet de
indruk dat men daar nog de tijd heeft om meer met
haar bezig te zijn. Wij zouden graag onze eigen
kinesist laten komen maar dat kan dus niet. Er is
natuurlijk de angst dat ze opnieuw zou vallen en nu
haar heup zou breken . Het is inderdaad waar dat het
de huisarts is die de medicatie voorschrijft en ik
moet zeggen dat men in het rusthuis in Poperinge
daar erg nauwgezet mee omspringt.
21
- betreur ervaringen van
familieleden (Christel Vande Kerckhove)
Als sociaal verpleegkundige werkzaam in een
woonzorgcentrum (want rusthuis is eigenlijk geen
correcte benaming) betreur ik ten zeerste dat
families dergelijke ervaringen hebben. Ten eerste is
de huisarts verantwoordelijk voor de medische
opvolging van de bewoners. Het rusthuis kan niet
op eigen houtje medicatie geven. Fixatie van
bewoners wordt ook steeds multidisciplinair beslist,
waarbij de familie ook betrokken partij is. Ik kan
alleen maar alle families aanraden om, in geval van
problemen en zorgen, rond de tafel te zitten met de
arts en verpleging van het woonzorgcentrum. Zo kan
iedereen vanuit zijn expertise en ervaring een
positieve bijdrage leveren tot de verzorging en
worden misverstanden vermeden.
Ik denk dat in er in heel veel woonzorgcentra heel
inspanningen worden geleverd om de bewoners zo lang
mogelijk in een goede conditie te houden. Het is wel
zo dat immobiliteit, bv bij een ziekenhuisopname,
zeer snel negatieve gevolgen heeft voor hun motoriek.
20
- dementerende bejaarde heeft niet
lang meer te leven (Marleen)
Jullie zijn weer echt aan het
veralgemenen.!!!!!! Ik kan ten allen tijden mijn
moeder haar medicamentenlijst inkijken zonder
probleem. Zoals ze nu is hebben wij beslist om alle
medicatie stop te zetten en dit is zonder probleem
gebeurt (zij heeft nog 2 tot 3 weken te leven). Als
je natuurlijk je moeder maar een of twee keer in de
maand bezoekt is het normaal dat ze achteruitgaan.
Jullie weten toch dat een dementerende
bejaarde achteruit gaat en echt niet lang meer te
leven heeft .Stilaan vallen alle
functies uit. En
nog iets mijn moeder WOONT in een RVT en ZIT daar
niet.
"Mensen
raken ook ondervoed omdat er niet deftig tijd is
om aan eten geven te besteden.
Dan moet je zo je leven eindigen..." (Ann Bekaert)
19
- politiek moet ingrijpen
(Ann Bekaert)
M'n schoonzus
werkt in een bejaardentehuis.
Als je de verhalen hoort zou je je ouders nooit
naar een rusthuis durven brengen.
Alles is te herleiden tot een tekort aan personeel. Er
is geen tijd om aandacht te geven aan mensen, om hen
eten te geven... Platspuiten en binden is veel
gemakkelijker.
Mensen
geraken ook ondervoed omdat er niet deftig tijd is
om aan eten geven te besteden. Dan moet je zo je
leven eindigen. Vanuit de politiek zou toch iets
moeten gedaan worden aan de personeelsbezetting in
rusthuizen.
18
- noodgedwongen rusthuisarts
(De Zutter)
Wat gebeurt er met bejaarden waarvan
hun huisarts
te ver van het rusthuis woont? Die krijgen een arts
van het rusthuis die wel kan voorschrijven wat de
verpleging vraagt en dikwijls ook maar sporadisch de
patiënt bezoekt!!
17
- enkelband
(Louis)
Waarom niet de bejaarden die een risico vormen
voor verdwijning (weglopen) een enkelband laten
aandoen, zodat ze ten allen tijde kunnen
teruggevonden worden?
"Als je nog weerbaar bent is een rusthuis
misschien ok, maar
owee als je niet meer weerbaar bent, dan zit je daar
in de hel."
"Als je kritisch bent, moest
zij het uiteindelijk bekopen..."
(Marie)
16
- als je kritisch bent moest zij het
bekopen (Marie)
Mijn moeder kreeg massa's pillen tegen en voor
van alles en nog wat. Ik ben verschillende keren bij
de huisarts geweest om uitleg te vragen over de
diverse pillen. Ze kreeg na haar heupoperatie tot 4
dozen pillen per maand tegen de 'pijn' hoewel er
geen pijn meer was. 'Het kon toch geen kwaad'
antwoordde ze mij. Maar voor iemand die weinig eet,
al die chemische rommel. Zij kreeg ook Dorminoct om
te slapen, met als gevolg dat ze bijna dag en nacht
sliep. Toen ik voorstelde om de medicijnen zelf aan
te kopen werd mij toegebeten dat als er iets
ernstigs was, ik die dan ook maar direct moest
bezorgen. Ze verdienen er dus ook nog hun procentje
op. Ik kan boeken volschrijven hierover. Als je nog
weerbaar bent is een rusthuis misschien ok, maar
owee als je niet meer weerbaar bent, dan zit je daar
in de hel. Mijn moeder is 'gelukkig' overleden. Ze heeft
daar heel veel verdriet gehad, en wij ook allemaal omdat
je weinig kan doen. Als je kritisch bent, moest
zij het uiteindelijk bekopen...
15
- Hugo Claus
(Granma)
Mijn hoogbejaarde tante is ook overleden in een
rusthuis. Geen slecht woord over het personeel, ze
zijn gewoon met te weinig. Voor mezelf hoop ik dat ik
de moed heb, net als Hugo Claus, om er tijdig uit te stappen. Ik mag er niet aan denken dat ik
vastgebonden mijn laatste dagen moet slijten.
14
- "wij stoppen residenten niet vol
met Temesta" (De Meyer) In de rusthuizen bestaan strikte procedures die
maken dat het personeel niet zelf kan beslissen dat
ze Temesta geven. Zelf ben ik verpleegkundige in een
rusthuis, elke beslissing betreffende medicatie
wordt altijd in samenspraak met de huisarts genomen.
Er is inderdaad een tekort aan personeel dat
problemen met zich meebrengt op vlak van zorg en
dergelijke maar daardoor gaan we de residenten niet
volstoppen met Temesta...
13 - Temesta:
toedienen 'zo nodig'
(Dieter)
Ik werk op intensieve zorg. Wij hebben ook een
voorschrift 'toedienen zo nodig' - maximaal x keer
per 24u. Ik vermoed dat zo'n voorschrift ook in
rusthuizen bestaat. Dat vergroot de zelfstandigheid
en de snelheid (tijd is een 'probleem' - het verkrijgen
van een voorschrift en het toedienen van een geneesmiddel).
Hierdoor kunnen bepaalde patiënten evt een te hoge
dosis krijgen.
"Ik heb op 30 jaar nog NOOIT een
opvolgings-verslag gezien over hoe, waarom
en opvolging van fixatie ."
(Piet, verpleegkundige)
12
- rusthuisarts (CRA) is
verantwoordelijk (Piet) Laat ons duidelijk zijn, de CRA-arts is
verantwoordelijk!
De heer van de federatie is blijkbaar zelf NIET op
de hoogte wat kan of niet!
Competentie ... Bij controle moet je weten (zelf meegemaakt als
verpleegkundige) dat er wordt gecontroleerd of de
boekjes/procedures in orde zijn, de iso-procedures...
De heer van de federatie weet EN de ganse sector weet dat er gefixeerd
wordt, ook door niet verpleegkundigen. Ik heb op 30
jaar nog NOOIT een opvolgingsverslag gezien over hoe, waarom en opvolging van fixatie
(als ze zotdraaien
of dreigen te vallen).
Temesta: gevaarlijk.? Jawel, met mijn ervaring in de nachtdienst heb ik
reeds gevaarlijke toestanden gezien met o.a. Temesta.
Een verpleegkundige MAG zelf fixeren na het opvolgen een
fixatieprocedure. Is
dan zelf verantwoordelijk. Een verzorgende mag dit
NIET. Ken je wetgeving!
De arts en de familie moeten verwittigd worden, doch
geen enkele software van de leveranciers heeft dit
goed onderbouwd ingevuld.
"Als
de huisarts de voorschrijver van de pillen
is, wie dan vragende partij? De dementerende
patiënt? Kan ik me moeilijk voorstellen..."
(Dirk)
11
- wie is vragende partij voor
pillen?
(Dirk)
Als de huisarts de voorschrijver van de pillen
is, wie dan vragende partij? De dementerende
patiënt? Kan ik me moeilijk voorstellen. Of de
verzorgende instelling voor wie bepaalde mensen
evenwel heel moeilijk te verzorgen zijn omwille van
dementie, karakterstoornissen of gewoon omwille van
het comfort van het personeel?
10
- verzorg ze thuis als je dat beter
vindt (Heidi) Ik denk dat veel mensen niet weten tot wat een
demente bejaarde in staat is. Ik heb bewondering
voor mensen die werken in een rusthuis. Ik heb ook
een dement familielid en de ene keer zeg je ze is OK
en de andere keer is ze suf en nog een andere keer
zet ze de boel op stelten. Dus mensen verzorg ze
thuis als je dit beter vindt. Dan zal je weten wat het
is om met dementen om te gaan
09
- Temesta
(Derstef)
Alles vloeit voort uit de onderbezettingsgraad en
de werkdruk in de rusthuizen. Ik spreek het niet
goed, maar je moet het in het juiste perspectief
zien.
08
- vergrijzing
(Bart)
Sommige
rusthuizen zijn geweldig onderbemand, zorgkundige moeten
20 mensen op een morgen ochtendtoilet geven,... Aan de
sociale sector valt natuurlijk geen geld te verdienen en
dus blijven ze al jaren in de kou staan. Gevolg...
niemand wil de job nog doen. Deze wantoestanden zullen
met de vergrijzing dus waarschijnlijk enkel maar erger
worden? Maar er zijn ook instellingen waar het
anders gaat hoor.
07
- zelf zorgen voor pa en ma indien
geen vertrouwen in WZC's?
(Marie) @ Marleen, bedankt voor je positieve reactie. Ik
ben zelf werkzaam in een WZC. Idd. de meeste
bejaarden die bij ons komen wonen zijn
gedesoriënteerd. Maar in tegendeel tot wat wordt
beweerd; door de meeste huisdokters bij ons wordt
veel medicatie AFGEBOUWD! Een groot aantal bejaarden
krijgt na een jaar opname minder medicatie dan toen
hij werd opgenomen. Misschien zijn er in enkele
uitzonderingsgevallen mistoestanden geweest? Wij
zijn een doorsnee rusthuis en ik ga er vanuit dat
wat bij ons gebeurt de normale gang van zaken is?.
Dus...relativeren a.u.b.! Er zal evengoed familie
kunnen getuigen dat hun vader (moeder) na enkele
maanden opname veel alerter is. Maar je kan geen
mirakels verwachten. Als je géén vertrouwen hebt in
een WZC. Zorg dan zelf voor je ma of pa. Ik wil wel
niet onderschatten hoe pijnlijk het is voor familie
om je dierbare mentaal achteruit te zien gaan.
Maar...dat is NIET de schuld van het WZC. Dat is een
natuurlijk proces.
06
-
pilletje
(M.)
Toen mijn grootvader in een bejaardenhome te Keerbergen
verbleef, merkten mijn vader en ik dat alle
verblijfsgasten systematisch bij hun avondmaal een
pilletje moesten innemen.
Om rustig te worden, aldus het verplegend personeel.
05
- medicus altijd gelijk
(Willy Van den Bergh)
Ik durf er mijn hele hebben en houden op verwedden
dat als je morgen systematisch controle (bloed en
urine stalen) zou beginnen nemen van bejaarden in
rusthuizen daar massa's medicatie zouden in gevonden
worden die helemaal niet op de lijsten voorkomen die
jij kunt opvragen.
Ben je werkelijk zo naïef te denken dat mr/mvr de
specialist dat in een medisch dossier schrijft...?
Zelfs al confronteer je hem met de feiten sta je nog
machteloos want wie denk je dat uiteindelijk zal
oordelen over wie gelijk krijgt...? Juist 'de
medicus' want een rechter zal, of hij dat nu wil of niet,
z'n oor daar te luisteren moeten leggen.
Kijk maar eens naar manifest aangetoonde medische
fouten en hoeveel van die dames en heren er
effectief veroordeeld werden.
Nog eens herhalen: verantwoordelijkheid nemen kan
iedereen... ze dragen, da's een ander paar mouwen!!!
04
- wel geld voor afscheidspremies en
bonussen
(Jean Festraets) Normaal gezien zou dit niet mogen gebeuren, doch dan
zou men meer personeel moeten inzetten om met de
mensen bezig te zijn. Maar die duizenden
onderbetaalde personeelstekorten opvullen kost
geld en daar is: zeggen de politiekers al jaren
lang: geen geld voor.
Wel om minstens vijftien miljarden en meer, binnen
de tien werkdagen aan vier Banken te bezorgen, die
het geld van de burgers niet beheerden zoals het
moest zijn en aan de afgrond van het failliet
stonden. Ook voor afscheidspremies en bonussen van te hoge
bedragen of hun aandeelhouders, daar hebben zij wel
geld voor.
Doet die banken die miljarden euro's terugbetalen!. Gezien deze bejaarden hun kinderen, zo goed als
allemaal gaan werken om zelf te kunnen rondkomen, en
ook nog oppas moeten betalen, kunnen deze hun ouders
niet alleen bij hen thuis laten gedurende hun 8 à 9
uren afwezigheden (werken, huishouden, rustoord...).
"Enkele
weken na haar opname stelden we vast dat er
quasi geen leven meer in haar zat."
"De huisarts werd door de
instelling verplicht om haar
kalmeermiddelen voor te schrijven of ze moest de
instelling verlaten wegens nog 'te gezond en te
actief'..."
(Ellen)
03
- mijn levendige tante na enkele weken opname verdwaasd
(Ellen) Persoonlijk heb ik in de familie een verhaal
meegemaakt wat niet echt fraai kan genoemd worden. Een tante van mij is op 88 jarige leeftijd
opgenomen in een katholiek home in Gent. Het was een zeer actieve dame, die in het begin
quasi dagelijks nog naar de winkel ging achter
boodschappen. Enkele weken na haar opname stelden we vast dat er
quasi geen leven meer in haar zat. We vroegen haar
of ze medicatie kreeg maar ze zat volledig verdwaasd
naar een auto'tje te kijken.
Na enkele bezoeken bleek dit nog steeds zo te zijn
en we vroegen
aan het verplegend personeel om uitleg. Maar
die wisten zogezegd van niets. Uiteindelijk hebben we haar huisarts
gecontacteerd en die zei ons dat hij van de
instelling verplicht was geworden om haar
kalmeermiddelen voor te schrijven of ze moest de
instelling verlaten wegens nog 'te gezond en te
actief'... Dit noem ik een echte schande voor een katholieke
instelling die het zorg dragen voor anderen
predikt(e).
"Toen ik
onmiddellijk mijn moeder wou meenemen, mocht het
niet. Natuurlijk niet, want dan zou het misbruik
duidelijk worden voor de buitenwereld." (Karel)
02
- misbruik Haldol
(Karel)
Mijn moeder kreeg op de V-dienst van de H. Hartkliniek Naamse straat van Leuven 2 x 50
druppels Haldol per dag, het boek waarin dat
geregistreerd werd lag op de medicamenten kar, de
Haldol en nog andere verdovende medicamenten stond
gewoon open en bloot en onbewaakt op de gang.
Dutroux zou daarvan gedroomd hebben. Ik vond mijn moeder gecedeerd met een halfvolle tas
koffie in de hand. De rest had ze over haar heen
laten lopen en een broodje in haar andere hand,
alleen op een kamer. Normaal werd ze geholpen en
gevoed. De verantwoordelijk dokter was steeds 'in
vergadering' en dus niet te spreken. Toen ik
onmiddellijk mijn moeder wou meenemen, mocht het
niet. Natuurlijk niet, want dan zou het misbruik
duidelijk worden voor de buitenwereld. Als iedereen met roepgedrag ofwel 100 druppels
Haldol of in de borstelkast moet, dan is het ver
gekomen. Maar er is geen controle op die toestanden,
dus zelf regelen of afrekenen zoals in een apenland.
Ik wordt hier liever niet hulpbehoevend in België,
foei...
01
- kamfer voor soldaten
(Willy Van den Bergh)
Onze soldaten werden 40 jaar geleden al met
verdovende middelen (kamfer) in de koffie bewerkt.
Dat zegt veel over hoe bepaalde individuen denken.
En daar ging het over jonge gezonde knapen. En u vraagt wat er met weerloze ouderen gebeurt in
rusthuizen in de wetenschap dat diegenen die
medicatie voorschrijft aan geen enkele sociale
controle onderworpen is en de toediening van die
medicatie aan onwetende derden toevertrouwt. De vraag zou beter luiden ..... welke controle wordt
er van overheids- of andere wegen uitgevoerd tegen
gebeurlijke misbruiken op dat vlak. Moeder is een dementerende maar fysiek nog vrij
intacte tachtiger en ik heb ervaren dat er dagen
zijn waarop men haar nodeloos kalmerende medicatie
geeft ... dat merk je gewoon. Het feit dat je daar niks kunt tegen beginnen maakt
het alleen maar schrijnender .... Ieder moet voor zich uitmaken waar de maffia zit ... Wat mezelf betreft ...
X kwaliteitsjaren gevolgd
door een lekkere hartaderbreuk ... dan blijf je uit
hun handen
“Kritische bejaarden worden
gewoon weg- of doodgepest” bron:
Het Belang van Limburg -
8/09/2006
Journaliste schrijft vernietigend boek
over ouderenzorg in rusthuizen
Hasselt – Als je het peil van een beschaving
kan aflezen aan de manier waarop er met kwetsbare mensen wordt
omgegaan, dan is het met Vlaanderen triest gesteld. In het boek
‘Als de zorg ontspoort’, hangt journaliste Denise Van den Broeck
van de Vlaamse bejaardenzorg een beeld op om van te gruwen. Het
bewind dat er soms door ‘verpleegkundigen’ ten aanzien van de
bewoners wordt gevoerd, roept herinneringen op aan de
concentratiekampen. “Vuilspuiterij”, vindt de directeur van een
rusthuis. “De waarheid, en niets dan de waarheid”, zegt Van den
Broeck. “Wie niets meer kan, wordt het slechtst behandeld. Dat
moet anders. Of dat griezelige einde wacht ons allemaal”.
"De SS kon
er iets van leren"
Tienen
– Emile Van Hamme uit Tienen noemt het Buchenwald, maar dan met propere
lakens. Hij heeft het over het vroegere rusthuis waar zijn moeder
verbleef. “Onze ouders, die vaak de oorlog hebben meegemaakt, worden er
door het verplegend personeel afgesnauwd op een manier waar de SS nog
iets van had kunnen leren”, zegt hij.
“Toen mijn moeder moest worden opgenomen in een verzorgingstehuis,
hebben wij lang moeten zoeken naar een geschikte plaats. Alles bleek
volzet. We werden ook op verschillende plaatsen aan de wachtlijst
toegevoegd, maar kregen herhaaldelijk na een tijdje te horen dat moeder
toch niet kon worden opgenomen. De uitleg was dan altijd heel divers en
vaag. Ik denk dat ze graag lange wachtlijsten hebben, waarmee ze bij de
overheid kunnen gaan klagen”.
“Maar uiteindelijk vonden we dan toch een tehuis. Het duurde niet lang,
of moeder begon te klagen over de ruwe behandeling. We hebben de
verpleegkundigen daarmee geconfronteerd, maar die deden zich ervan af
met de uitleg dat die oudere mensen vaak wat verward zijn en niet
goed weten wat ze zeggen. We hebben dan maar gezwegen. Tot we in
de kast de oude kledij van mijn moeder vonden, met losgetrokken knoppen
en gescheurde knoopsgaten”.
“We hebben dan voor spion gespeeld. En gezien dat verplegers de oudjes
daar heen en weer sleuren. Anderen lieten ze dan weer een uur wachten,
voor ze naar de wc konden gaan. Dan deden die mensen soms in hun broek,
waarna de verplegers verschrikkelijk tekeer gingen”.
“Wij hebben moeder daar weggehaald. Ze ligt nu in rusthuis Vondelhof,
in Roosbeek. Ze is prima, daar. Het kan dus hoor, met beperkte
middelen een beleid voeren waarbij het personeel en de bewoners zich
goed voelen”. GW
Denise Van den Broeck, journaliste van Readers
Digest, schreef eerder over ‘Stinkende Zaakjes’ en ‘Medische
blunders’. Boeken waarin ze als ervaringsdeskundige de
geneeskundige zorg op de korrel nam. Ze doet het nu ook in ‘Als
de zorg ontspoort’. Ze solliciteerde in de rusthuizen van de
provincie Antwerpen en ging er gedurende twee jaar werken.
Nochtans was ze aanvankelijk, toen ze werd aangezocht om een
reportage over oudermishandeling te schrijven, niet erg
enthousiast. “Ik ging ervan uit dat dit niet meer bestond. In de
jaren tachtig en negentig waren er al meerdere artikels over de
erbarmelijke verzorging in de rusthuizen verschenen. Maar er
waren maatregelen genomen, en er was zoiets als
Rusthuis-Infofoon opgericht, waar iedereen zijn klachten
over wantoestanden kan melden. Ik geloofde eigenlijk niet dat er
een artikel in zat”.
Het werd dus een boek. “Het was niet zo moeilijk
iemand te vinden die wilde getuigen over oudermishandeling.
‘Ontspoorde zorg’, noemen ze dat in de zorgsector. Dat klinkt
minder negatief, hé. Maar ik heb een nogal rijk sociaal leven en
toen ik tegen mijn kennissen over die eerste getuigenis
vertelde, kwamen de andere vanzelf. Het lijkt alsof bijna iedere
Vlaming wel iets heeft meegemaakt met zijn ouders of grootouders
in het rusthuis. Alleen durft niemand daar openlijk over te
praten. Laat staan klacht in te dienen. Iedereen is bang voor
represailles”.
doodgepest “Terecht. De bejaarde die het
waagt zijn verpleegkundigen te bekritiseren, wordt weg- of
doodgepest. Ik heb bijvoorbeeld het verhaal genoteerd van
iemand die als jonge knaap het kamp van Dachau heeft overleefd,
later advocaat werd, schepen in zijn gemeente en ervoor zorgde
dat de bouw van een rusthuis in zijn gemeente kon doorgaan. Daar
werd hij zelf ondergebracht, toen hij zelf zorgbehoevend werd.
Maar de manier waarop de verpleegkundigen er met de bewoners
omgingen, beviel hem niet. Hij heeft dat aangekaart. Waarop hij
werd geslagen. Waarna hij klacht indiende. Waarop hem het leven
simpelweg onmogelijk werd gemaakt, en hij uiteindelijk op
straat werd gezet. Zonder het minste respect voor wat die man
ooit had gedaan”.
“Als ik met verpleegkundigen over dat geval praat, reageren ze
altijd met ongeloof. ‘Zoiets komt bij ons nooit voor’, zeggen ze
dan. Als ik dan vroeg of ouderen soms slecht behandeld werden,
zeiden ze ook steevast neen. Maar na wat aandringen, over de
tijd die hun bejaarden krijgen om te eten, of ze altijd genoeg
te drinken hebben of naar het toilet kunnen gaan, komen ze bijna
altijd met die ene dooddoener: ‘Weet ge wel hoe lastig ons werk
wel is?’”
“Iedereen heeft recht op een lastige dag. Maar het kan niet dat
de bewoners daar het slachtoffer van zijn. Bovendien hebben vele
jongeren niet het minste besef van hoe ze met ouderen moeten
omgaan. Ze ontberen ook de motivatie om hun werk goed te
willen doen. Toen ik undercover aan het werk was, zei een
jonge verzorgster me op een gegeven ogenblik: ‘Ge moet die
mensen niet zomaar hun goesting geven. Ze willen gewoon weten
hoe ver ze met u kunnen gaan…”
respectloos Volgens een rapport van de
Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) wordt wereldwijd vier tot zes
procent van de ouderen mishandeld of verwaarloosd. In België
ligt dat aantal veel hoger. Volgens studies krijgt één op
vijf bejaarden in België te maken met een of andere vorm van
geweld. “Zolang de ouderen zelfstandig zijn, is er niets aan
de hand. Het begint als ze hulp nodig hebben. Dan worden ze heel
ruw en respectloos behandeld”, zegt Van den Broeck.
“Er schort wat aan de opleiding van het personeel in onze rust-
en verzorgingstehuizen. Dat is logisch. Veel van die mensen zijn
er gaan werken omdat ze alleen daar zeker zijn van hun job. Maar
het probleem is kunnen groeien doordat we niet over adequate
cijfers omtrent oudermisbruik beschikken”.
“De Rusthuis-Infofoon dient vooral om statistiekjes te maken
die het blazoen van de rusthuizen opsmukken. Daar komen nu
amper 1.000 meldingen per jaar binnen. Dat is belachelijk
weinig, na tien jaar werking. Maar hoe kan het anders ?
Verpleegkundigen die ooit de moed hadden om een wantoestand in
hun instelling aan te klagen, kregen dat als een boemerang terug
in het gezicht. Hun klachten worden door de Rusthuis-Infofoon
meteen naar hun directies, met naam en toenaam, doorgespeeld.
Tja, je moet al heel moedig zijn, om dan nog kritiek te willen
geven. Of zoals een verpleegster zelf tegen me zei: ‘Ik hoop
dat ik zelf nooit naar een rusthuis moet”.
Gunter WILLEKENS
ALS DE ZORG ONTSPOORT
Boek over ouderenmishandeling in rusthuizen
auteur: Denise Van den Broeck - uitgave september 2006
De
bevolking vergrijst en de bejaardentehuizen worden overladen met
aanvragen. De kans dat je ooit in een rusthuis terechtkomt, is
groot want weinig ouderlingen hebben het geluk thuis te worden
verzorgd. De bejaardentehuizen worden zowat de vergeetputten van
de samenleving: er is een groot personeelstekort en het
verzorgend personeel wordt meer en meer overbelast… met alle
gevolgen van dien. In Mishandeling van bejaarden probeert Denise
Van den Broeck een overzicht te geven van wat er gebeurt als de
zorg voor zwaar hulpbehoevende bejaarden ontspoort. Aan het
woord komen familieleden van mishandelde bejaarden, verzorgenden
en beleidsmensen uit de sector. Ze probeert een antwoord te
geven op vragen als: hoe zit het met de bejaarden in de rust- en
verzorgingstehuizen? Hoe komt het dat het risico op mishandeling
exponentieel toeneemt eens de bejaarden extra zorgen nodig
hebben? Hoe gaan verzorgenden daar zelf mee om? Wat kun je als
kind of familielid zelf doen om je dementerende vader of moeder
langer in leven te houden? Het boek is een sociale aanklacht,
maar probeert ook begrip op te wekken voor deze moeilijke tak
van de zorgsector en geeft praktische tips hoe je als familielid
bepaalde situaties kunt voorkomen.
Als de zorg ontspoort
auteur: Denise Van den Broeck
prijs: € 17,50
ISBN: 9056177141t
De wachtkamer van de dood...
voorpublicatie van het boek: ALS DE ZORG ONTSPOORT
bron:
HUMO 22/08/2006 - Denise Van den Broeck
"Sommige
verzorgers worden gewoon weggepest:
ze gaan té menselijk met de bejaarden om"
Eén
op de vijf bejaarden in België krijgt te maken met één of andere
vorm van lichamelijk, seksueel, psychisch of financieel
misbruik. En dat is een voorzichtige raming, want lang niet alle
gevallen worden gemeld: zeker in rusthuizen is de vuile was
buitenhangen nog steeds een ongelooflijk taboe.
De familie
vergoelijkt de houding van het personeel dikwijls met de
opmerking dat vader of moeder 'toch ook niet zo gemakkelijk in
de omgang is'. Journaliste Denise Van den Broeck ging op
zoek naar familieleden van mishandelde en/of verwaarloosde
bejaarden en schreef er een boek over. Een exclusieve
voorpublicatie: 'Mijn zuster is verhongerd, maar ik had de
indruk dat het de directie gewoon niet interesseerde.'
Angèle
verbleef eerst in een rusthuis in Gent, maar omdat haar familie
in het Brusselse woonde, lieten ze haar opnemen in een rusthuis
dichterbij.
Louis
(broer van Angèle) "Mijn zuster had alzheimer. Ze had geen
geheugen meer. Mij kende ze nog wel, maar ze legde geen verband
tussen mijn vrouw en mij en mijn kinderen en mij. Ze keek
televisie, maar ik denk niet dat het nog tot haar doordrong.
Toen ik dat aan de directie van haar nieuwe RVT uitlegde,
antwoordden ze mij dat de verzorging geen problemen zou
opleveren. We waren blij dat ze dicht bij ons was, zodat we haar
vaak konden bezoeken."
Marie-Therese (schoonzus van Angèle)
"In het rusthuis
kreeg ze geen mooie kamer. Aan de overkant was een heel nieuwe
vleugel bijgebouwd en we hadden graag gezien dat ze daar een
kamer had gekregen - ze kon het betalen. De directrice paaide
ons met de belofte dat ze nog wel zou zien."
» Toen ze er pas was, kon Angèle nog zelfstandig eten en
drinken. Maar ze takelde heel snel af. Als ze in de gang ging
wandelen, vond ze haar kamer niet meer terug. Op een dag was ze
de kamer van een gepensioneerde aalmoezenier binnengegaan.
Zoiets zou ze nooit uit zichzelf hebben gedaan: ze was stijfburgerlijk opgevoed. Vanaf dan hebben ze haar
gefixeerd in
haar stoel op haar kamer met een bord voor haar, zoals in een
kinderstoel.
» Buiten het bezoek was er
niemand die zich met haar bezighield.
Ze at helemaal alleen. Er was geen gemeenschappelijke zaal. En
op de duur zag ze niemand meer, behalve de vliegtuigen die hoog
boven haar lijntjes trokken in de lucht.
» Ze verloor de reflex om te slikken. Als onze kinderen haar
gingen bezoeken, vonden ze haar soms terwijl ze
soep zat te eten
met een vork. Er was niemand bij haar om te helpen met eten. Als
het eten koud was, werd het weggenomen. Toen we dat merkten,
gingen we haar vaker rond etenstijd bezoeken.»
LOUIS « Op een keer kwam ik in haar kamer, en ze zat daar
voor een schotel frietjes met filet américain. De frieten waren
koud. Ik vroeg aan een verzorgster om het eten opnieuw op te
warmen. Toen ze terugkwam, zag ik dat ze het hele bord gewoon in
de microgolfoven had gezet. Maar filet américain zet je toch
niet in de microgolfoven? Het zag er niet uit. Toen ik haar
daarop aansprak, bekeek ze mij alsof ze het in Keulen hoorde
donderen. Dat mens was helemaal niet geïnteresseerd in haar job.
We hebben er toen ook op aangedrongen dat iemand haar zou helpen
met eten.»
MARIE-THERESE « Toen kregen we het allebei heel druk op
het werk, waardoor we niet meer zo vaak naar haar toe konden. Ik
heb mijn schoonzuster, die verpleegster is, toen gevraagd om bij
haar langs te gaan. Die vond dat haar zus
sterk vermagerd was.
Maar in de praktijk veranderde er nog steeds niets.
» De eerste keer dat we haar terugzagen, kon ze niet meer
slikken. Ik herinner me dat we haar aanmoedigden: 'Vooruit
Angèle, slikken!' Maar het eten bleef gewoon in haar mond
zitten. We hebben toen onze dokter gevraagd om haar te volgen,
want wij zagen ook wel dat ze aan het verhongeren was. Ze was al
vel over been en ze moest dringend naar het ziekenhuis. Toen de
dokter haar naar de dienst spoedgevallen liet brengen, woog ze
nog 42 kilo, voor een lengte van 1,65 meter.
» Ik weet nog dat ik 's anderendaags een geweldig drukke dag
had. Op kantoor waren wij aan het verhuizen en ik moest de hele
dag heen en weer lopen. Voor ik naar huis terugkeerde, ging ik
nog bij Angèle in het ziekenhuis langs. Ze hadden haar inmiddels
overgebracht naar een gewone kamer op de vierde verdieping,
zonder monitor of baxters. Ze lag met haar
polsen vastgebonden
aan het bed, was ontzettend onrustig en haalde moeilijk adem.
Toen kreeg ik een bang voorgevoel.
» Ik ging op zoek naar de verpleger en informeerde of ze haar
medicatie wel gekregen had. De verpleger stelde me gerust en zei
dat Angèle wel kalm zou worden. Omdat ik bleef aandringen,
beloofde hij dat hij onmiddellijk naar haar kamer zou gaan.
Omdat de telefoon in het ziekenhuis het niet deed, haastte ik
mij naar huis om Louis te halen.
» Toen we terugkwamen, was het stil op haar kamer. Angèle lag
met haar gezicht naar de deur te kijken, in de richting waarin
ze mij had zien vertrekken. Ze was dood. Ik was hooguit een uur
weggeweest. Al die tijd was er niemand naar haar komen kijken.
Het is een beeld dat ik nooit meer kan vergeten.»
LOUIS « Eigenlijk hadden ze in dat rusthuis moeten merken
dat Angèle aan het verhongeren was. Of die directrice had
eerlijk moeten bekennen dat ze de verzorging niet aankon: dan
waren we op zoek gegaan naar een andere instelling. Maar ik had
de indruk dat het hen gewoon niet interesseerde.»
Ondervoeding komt heel vaak voor bij bejaarde mensen: 10 tot 20
procent van de bejaarden die nog thuis wonen, 30 procent van wie
in het ziekenhuis verblijft en zelfs 60 procent van de
rusthuisbewoners lijdt eraan. Amper één op de veertig bejaarden
in een rusthuis krijgt voldoende te drinken. Van de
rusthuisbewoners zit dertig tot vijftig procent onder hun ideale
gewicht.
LOSSE HANDEN VAN HOOFDVERPLEGER
Andrée De Raet
is nog altijd verschrikkelijk boos over de manier waarop haar
vader André in een Brussels OCMW-rusthuis werd behandeld.
Een rusthuis dat hij als schepen nota bene zelf had helpen
oprichten. Hij werd er in 1986 opgenomen, na een
ziekenhuisverblijf waarin duidelijk was geworden dat hij door
zijn handicap niet meer thuis verzorgd kon worden: hij had als
kind polio gehad en zat wegens toenemende
ouderdomsverschijnselen in een rolstoel. Hij was 64.
ANDRÉE DE RAET « Mijn vader was advocaat geweest bij de balie
van Brussel en schepen van zijn gemeente. In de jaren zeventig
had hij nog mee het rusthuis ingehuldigd; de inauguratieplaat
met zijn naam erop hangt nog altijd bij de ingang. Bovendien was
mijn zus ook nog politiek actief. Wij waren er dus heel gerust
in.
» De eerste dagen verliepen vlot. Maar mijn vader, die de
ondervragingen van de Gestapo had overleefd en na de oorlog een
man van gezag en aanzien was geworden, duldde niet dat het
verplegend personeel hem als een klein kind betuttelde. Dat vond
hij een gebrek aan respect. Het duurde niet lang of hij kwam in
aanvaring met de hoofdverpleger. Het ging meestal over
onbenulligheden. Mijn vader hield graag zelf de controle over de
afstandsbediening van de tv. Telkens als de
hoofdverpleger dat
zag, pakte hij de zapper zonder iets te zeggen af. Mijn vader
pikte dat niet, en dat liet hij ook duidelijk merken. Af en toe
ging de verpleger naast hem zitten en vroeg wat er scheelde.
Alsof dat de verhouding tussen hen weer kon goed maken. Ze
moesten mekaar niet, en praten deed de lucht niet opklaren.
» Op een zondagmorgen kreeg ik opeens een
telefoontje van de
hoofdverpleger dat mijn vader zich op een schandalige manier had
gedragen. Tijdens een woordenwisseling zou hij zo kwaad geworden
zijn dat hij de hoofdverpleger een mep had verkocht en daarbij
ook diens overhemd had gescheurd. Mij leek zoiets
onwaarschijnlijk, omdat iemand in een rolstoel fysiek niet in
staat is om een rechtopstaande persoon een oorveeg te geven.
» Ik ging direct kijken, samen met mijn zus. De hoofdverpleger
was er ook. Hij had een dokter laten komen en de voorzitter van
het OCMW opgeroepen. Op een bepaald ogenblik was ik alleen in de
kamer met mijn vader, die erg zat te beven. 'Wat is er gebeurd?'
vroeg ik. 'We hebben ruzie gemaakt,' antwoordde hij. Meer wou
hij niet zeggen. Toen de hoofdverpleger weer binnenkwam, zag ik
dat er een knoop ontbrak aan zijn hemd. Maar hij had geen
doktersverklaring die bevestigde dat hij een klap had gekregen.
Ik heb daarna nog een onderhoud gehad met de directeur van het
rusthuis. Die zei dat mijn vader een beetje moeilijk was, maar
dat er eigenlijk niets ernstigs gebeurd was.
» Mijn vader had een speciale vriendin in het rusthuis,
Marie-Thérèse, die een verdieping hoger woonde en elke dag
een uurtje met hem kwam praten en dan koekjes of bonbons
meebracht. Op een dag merkte ik dat Marie-Thérèse bont en blauw
zag. Ik veronderstelde dat ze gevallen was, want dat gebeurt
vaker met oudere mensen. Later vernam ik dat de
hoofdverpleger
haar mishandeld had. Hij had haar
aan de haren door de gang
gesleurd.
» Korte tijd later heeft de hoofdverpleger mijn vader een
oorveeg gegeven in het bijzijn van de kinesitherapeut en de
werkvrouw. Het waren opnieuw onbenulligheden die aan de basis
lagen: een venster dat openstond terwijl het dicht had moeten
zijn. Mijn vader was fysiek niet in staat tot lichamelijk
geweld, maar als er iets op zijn tong lag, moest het eruit. En
daarop had de hoofdverpleger hem geslagen.
Dat hebben de
kinesist en de werkvrouw voor de rechtbank bevestigd.
» Toen had ik er genoeg van en heb ik een klacht ingediend,
zowel voor mijn vader als voor Marie-Thérèse. Zij was
alleenstaande en had nog een broer die even oud was en in Luik
woonde. Ze had niemand die het voor haar kon opnemen en was dus
een gedroomd slachtoffer.
» De situatie werd op de duur zeer pijnlijk, omdat we veel meer
in het rusthuis op bezoek gingen dan vroeger. Zeker toen de
hoofdverpleger rapporten begon te schrijven. Mijn
vader rookte
stiekem in zijn kamer en toen de hoofdverpleger dat in de gaten
kreeg, viel hij te pas en te onpas zijn kamer binnen. Als hij
dan vaststelde dat mijn vader aan het roken was, schreef hij
telkens een rapport - met de bedoeling om hem buiten te krijgen.
Als ik aan het verplegend personeel vroeg om mijn vader die
sigaretten af te nemen en ze hem alleen in de salon te geven,
waar wel gerookt mocht worden, antwoordden ze dat ze dat niet
konden doen.
» Eind 2004 ontving mijn vader een brief waarin hem verzocht
werd tegen eind februari 2005 zijn koffers te pakken. Ze
beloofden ons wel te helpen om een ander rusthuis te zoeken,
maar het bleef bij beloften.
» Ondertussen was zijn gezondheidstoestand enorm verslechterd.
Hij at bijna niets meer en het verplegend personeel stond
oogluikend toe dat hij enorme hoeveelheden alcohol verzette.
Elke dag waren er wel mensen die buiten het rusthuis inkopen
gingen doen en dan wijn of sterke drank voor hem meebrachten.
Hij kreeg zakgeld van mijn moeder, dat hij dan bijna volledig
besteedde aan alcohol. Het wisselgeld zag hij nooit terug. Toen
hij steeds meer zakgeld vroeg, zijn we beginnen te zoeken in
zijn kamer en hebben we de flesjes wijn gevonden. We hebben
daarover heel boos de directie aangesproken, maar die antwoordde
dat ze niets konden doen. Maar ze grepen het wel aan om
rapporten te schrijven.
» Op de duur stonden mijn vaders slokdarm en maag vol zweren.
Hij werd heel mager en bleek. Eind februari is hij dan met zijn
koffers aan de deur gezet. Omdat hij er zo slecht aan toe was en
er geen plaats was in een home, heb ik hem naar een ziekenhuis
gebracht. Het OCMW had ons gezegd dat er plaats voor hem was in
ander rusthuis. Toen ik voor alle zekerheid met die instelling
belde, bleken ze daar van niets te weten.
» Uiteindelijk zijn we in Saint-Etienne terechtgekomen. Daar is
het stilaan beginnen te beteren. In het nieuwe rusthuis waar hij
uiteindelijk binnenmocht, zeiden ze mij dat stiekem roken een
probleem was in alle rusthuizen. Maar daar namen ze tenminste de
sigaretten en de aansteker af als de bewoners naar hun kamer
gingen; ze kregen ze alleen maar in de salon. Het verplegend
personeel zag er ook op toe dat mijn vader geen alcohol meer
kreeg. Sindsdien is zijn gezondheid er erg op vooruitgegaan.
» Het personeel herinnerde zich ook de
hoofdverpleger met de
losse handen: hij was twintig jaar eerder bij hen
ontslagen
wegens brutaliteiten tegen bejaarden. Ik vind het ongelooflijk
dat zulke mensen dan zonder problemen aan de slag kunnen in een
ander rusthuis. Wordt het personeel dan helemaal niet
gescreend?»
In Vlaanderen bestaat er sinds 1999 een meldpunt voor mensen die
klachten hebben (of gewoon inlichtingen willen) over een
rusthuis: de Rusthuis-Infofoon. Het aantal klachten over fysiek
geweld blijft erg beperkt: jaarlijks twee of drie. Toch betekent
dat niet dat er geen klachten zijn. In april 2006 sprak de
correctionele rechtbank van Doornik nog een verpleger vrij die
vervolgd werd wegens de mishandeling van verschillende
bejaarden, met minstens één overlijden tot gevolg. De man zou
bepaalde bejaarden moedwillig geen eten of verzorging hebben
gegeven, en hij zou ze ook brutaal behandeld hebben.
Op 13 maart 2004 blokletterde Gazet van Antwerpen: 'Bejaarde
sterft na te heet bad in rusthuis.' 'In het Brusselse Molenbeek
is een bejaarde man gestorven aan de brandwonden die hij opliep
na een veel te heet bad. Ook een andere bewoner liep brandwonden op. Een derde bejaarde blijft ongedeerd. De betrokken
verpleegster werd wegens een zware fout ontslagen. Het parket
beschuldigt de vrouw van onopzettelijke slagen en verwondingen.'
En de nieuwssite Brussel Nieuws schreef op 17 mei 2005: 'In het
rusthuis Saint-Ignace in Laken werd het
lichaam van een
overleden vrouw drie dagen lang op haar kamer achtergelaten. Het
personeel was haar vergeten.'
Alleen de meest hallucinante gevallen halen de pers.De meeste
vormen van geweld zijn minder extreem, en vaak ook psychisch.
Bejaarden klagen bijvoorbeeld vaak over 'bruut wassen, in de
rolstoel zwieren, pitsen of knijpen' door het verzorgend
personeel.
DE CENTEN VAN ONS MOEDERKE
Roger Claesen
liet zich in 1991 met de beste bedoelingen ompraten om zijn
moeder onbekwaam te laten verklaren. 'Dat had ik nooit mogen
doen,' bekent hij achteraf. Er werd een voorlopige bewindvoerder
aangesteld die de financiën van zijn moeder zou beheren; de
gevolgen waren dramatisch.
ROGER CLAESEN « Mijn moeder werd in 1991 in het ziekenhuis
opgenomen met een lichte hersenbloeding. Omdat ze nadien niet
meer alleen kon blijven, woonde ze voortaan afwisselend bij mij
en bij mijn broer. Ze was niet dement, maar ze had wel bij alles
hulp nodig.
» Na een maand ging ik bij de bank de rekeningen van het
ziekenhuis betalen. Ik had geen volmacht op mijn moeders
rekening, en de bankbediende raadde mij aan dat te melden aan de
rechtbank, zodat de betalingen rechtsgeldig zouden zijn.
» Omdat ik niet wist hoe ik dat moest aanpakken, ben ik naar een
advocaat gestapt. Die zou alles regelen. Zonder mij voor te
lichten over de gevolgen, richtte hij een verzoek aan de
vrederechter om mijn moeder onbekwaam te laten verklaren. De
vrederechter is dan bij mijn moeder op de koffie gekomen en
heeft heel hard geroepen: 'Moederke, we zullen eens goed voor u
gaan zorgen!' Vervolgens werd er een voorlopige bewindvoerder
aangesteld.
» Niet lang daarna hebben we ondervonden wat hij bedoelde met
'goed verzorgen'. De voorlopige bewindvoerder, een
plaatsvervangend rechter,weigerde pertinent de gemaakte kosten
voor mijn moeders onderhoud en verzorging terug te betalen. Toen
ze uit het ziekenhuis kwam, hadden we voor haar een hospitaalbed
in de woonkamer gezet omdat ze de trap niet meer op kon. De
matras moesten we zelf kopen: de bewindvoerder weigerde de
kosten terug te betalen. En de facturen van de thuisverpleging
wou hij ook niet terugbetalen.
» Omdat mijn moeder het zo vlug koud kreeg, had de verpleegster
ons aangeraden wollen kleding te kopen. Maar op onze vragen om
dat terug te betalen, werd niet gereageerd. Als wij aandrongen,
kregen we te horen: 'Ik ben met de zaak bezig' of 'Ik geef geen
toestemming' of nog erger: 'Ik ben de baas en niet jullie.' Toen
mijn vrouw hem opbelde, antwoordde hij botweg:
'Ik stuur
geen geld voor winterkleren, want ik weet dat jullie dat zelf
opsouperen."
» Op de duur werden we heel creatief, om toch een gedeelte van
de kosten te recupereren. Mijn moeder had pampers nodig omdat ze
incontinent geworden was. Na lang zoeken vonden we een firma die
bereid was de pampers bij ons thuis af te leveren en de rekening
door te sturen naar de advocaat.
» Omdat de bewindvoerder bleef weigeren onze onkosten terug te
betalen en ons ook geen inzage verschafte in wat hij met het
geld deed, hebben we hem voor de rechtbank
gedaagd wegens
wanbeheer. De vrederechter verklaarde zich onbevoegd en verwees
mij door naar de rechtbank van eerste aanleg, waar ik de
bewindvoerder op eigen kosten zou moeten dagvaarden. Daarop ben
ik naar het parket gestapt met de vraag om een onderzoek in te
stellen.
» Het parket was er niet happig op, maar toch werd de
bewindvoerder uit zijn functie ontzet. Hij vroeg om niet
vervolgd te worden, want hij was ernstig ziek: multiple
sclerose. Toen ik dat hoorde, kon ik het niet over mijn hart
krijgen om die man nog te vervolgen. Maar ondertussen heb ik
vernomen dat hij nog steeds bewindvoerder is van een heleboel
mensen en zelfs van iemand die hij zelf als plaatsvervangend
rechter onbekwaam heeft verklaard. Als dat geen
belangenvermenging is...»
GEEN GELD VOOR DE BEGRAFENIS
CLAESEN « Onder de nieuwe bewindvoerder werd het nog erger.
Omdat wij niets meer terugbetaald kregen, zat er voor mijn
moeder niets anders op dan naar een rusthuis te gaan. Alle
geldelijke steun werd teruggeschroefd. Ze mocht geen taxi meer
nemen om ons te bezoeken. Ze kreeg geen zakcentje om een
cadeautje te kopen toen onze kinderen hun vormsel deden. Ze
kreeg geen geld om winterkleren te kopen. Ten einde raad hebben
wij onze miserie verteld aan een journalist, en na een vlammend
krantenartikel kreeg ze dat geld ineens wel.
» Ondertussen stapelden de klachten tegen de nieuwe
bewindvoerder zich op, omdat mijn moeder haar kinderen niet meer
mocht bezoeken. Die klachten werden op de lange baan geschoven.
Uit protest ging moeder in hongerstaking. En nog reageerde de
bewindvoerder niet.
» Enige tijd later is mijn moeder in pure armoede gestorven, met
al haar geld in handen van een bewindvoerder die weigerde een
cent uit te geven voor haar levensnoodzakelijke behoeften.
» Mijn moeder had voor haar dood een regeling getroffen met de
bank en 3.750 euro op een aparte rekening laten zetten om haar
begrafenis te betalen. Mijn broer zou de begrafenis regelen.
Toen ontdekten we dat de bewindvoerder dat contract had opgezegd
en er staatsobligaties van had gekocht: er was geen liquide geld
meer om de begrafenis te betalen. Toen ben ik naar de
vrederechter gestapt. Die antwoordde mij eerst dat ze, nu mijn
moeder gestorven was, niet langer bevoegd was, maar uiteindelijk
heeft ze dan toch bevolen dat het geld voor de begrafenis moest
worden teruggestort. Toen liet de bank weten dat ze geen
rekening meer kon openen op naam van een overledene.
Ten slotte
is, onder druk, het geld toch aan ons overgemaakt.
» Vanaf de dag van haar overlijden werd het dossier van mijn
moeder in handen gegeven van een notaris. Dat was in 1994: mijn
broer en ik wachten nog altijd op de uitbetaling van onze
erfenis. Ondertussen is het dossier al overgeheveld naar een
andere notaris. Omdat het ondertussen zo complex geworden is,
gebeurt er niets meer.
» Achteraf vind ik het heel dom dat ik vertrouwd heb op de
vrederechter. Voor mij is het heel duidelijk:
mensen die geld
hebben, krijgen een bemiddelaar toegewezen. Alleen als er niets
te halen valt, wordt er iemand van de familie aangesteld als
bewindvoerder.»
EEN GROTE SMOSPARTIJ
Het kost Anita Eyckermans veel moeite om te vertellen wat
haar grootmoeder overkomen is in het OCMW-rusthuis van
Antwerpen. En ze is helemaal niet te spreken over de manier
waarop de Rusthuis-Infofoon met haar klacht is omgegaan. 'Ik
word er ziek van dat ik het hele dossier weer moet doornemen
voor dit interview,' bekent ze.
ANITA EYCKERMANS « Mijn grootmoeder was al in de tachtig toen ze
werd opgenomen in één van de rusthuizen van het OCMW in
Antwerpen. Daar ging ik haar twee tot drie keer per week
bezoeken, telkens na mijn werk rond 18 uur. Toen ik merkte dat
de demente bejaarden tijdens de avondmaaltijd helemaal aan hun
lot werden overgelaten, probeerde ik vaker rond etenstijd te
gaan. Bleek dat de twee aanwezige verzorgsters de bedlegerige
bejaarden te eten gingen geven: de 25 bejaarden in de eetzaal
moesten het alleen zien te redden. Sommige bejaarden in hun
rolstoel zaten te ver van de tafel. Daardoor was het eten
één
grote smospartij.
» Dementerende bejaarden kunnen hun vingers, en in het bijzonder
hun duimen, niet goed meer plooien. Daardoor laten ze nogal
gemakkelijk hun eten vallen. Brood snijden ging ook niet. Die
mensen hadden duidelijk hulp nodig. In het weekend kwam er
weleens familie, maar tijdens de week zag je ze niet.
» Op de duur was het de gewoonte geworden dat ik die mensen
hielp met hun eten. Aan de deur van de eetzaal hing het
wekelijkse menu uit, maar dat stemde helemaal niet overeen met
wat er echt op tafel kwam. Drie tot vier keer per week stonden
er mayonaisepreparaten op tafel in plaats van hesp of kaas. Dat
was zogezegd op verzoek van de diëtiste, maar van de
verpleegster vernam ik dat zoiets helemaal niet goed is voor
bejaarde mensen, omdat die er buikloop van krijgen. Vaak zaten
die mensen al van 17 uur met een volle pamper en zo moesten ze
de nacht door tot ze de volgende ochtend verschoond werden.
» Regelmatig ging ik aan de directie vragen of zij misschien
grote servetten hadden of papieren handdoeken - tegen het
morsen. Geen probleem, zeiden ze: dat was allemaal in de kast te
vinden. Maar ik had wel door dat ze mij een ambetante trien
vonden. Op een dag hing er een bordje aan de ingang van de
eetzaal: het was niet langer gewenst dat buitenstaanders de
bejaarden kwamen helpen eten geven. Als ik mijn grootmoeder wou
helpen, moest ik het bord met eten meenemen naar haar kamer. Dat
was echt een manier om mij buiten te houden.
» Ik formuleerde de ene klacht na de andere. Bij warm weer had
ik vastgesteld dat er wel flessen water op tafel werden gezet,
maar dat er niemand was die de bejaarden ook hielp drinken. De
dop zat er nog opgeschroefd, en niet één van de bejaarden had
genoeg kracht in zijn handen om die los te draaien. Bovendien
moet je dementerende mensen helpen met drinken: die zitten vaak
te staren naar een glas water of een kop koffie, omdat ze
vergeten zijn wat ze ermee moeten doen.
» Toen ik op een avond in de winter bij mijn oma kwam, was het
pikdonker en ijskoud in haar kamer. Ik heb toen een thermometer
in haar kamer verstopt. Heel vaak wees die nauwelijks
16 graden
aan.
» Ik heb daar veel mensen snel zien
vermageren, omdat er niet genoeg tijd besteed werd om hen te
helpen eten. Heel veel
bejaarden gingen 's avonds met een lege maag slapen, omdat ze
die mayonaise niet konden verteren. Mijn oma had geen tanden
meer en kon geen boterhammen met korstjes eten, en ook geen
salami. Het personeel was daarvan op de hoogte, maar hield er
geen rekening mee. Op de duur maakte ik zelf eten voor haar
klaar, dat ik dan in de microgolfoven van het rusthuis opwarmde:
soep of pap - mijn grootmoeder was een grote snoepdoos.
» In de winter waren er opvallend veel zieken. Ik vernam van de
verpleegster dat het personeel het vaak te warm had als de
mensen in bad moesten, en daarom werden de vensters maar
opengezet. Toen was voor mij de maat vol en heb ik een klacht
ingediend bij de Rusthuis-Infofoon. Ze lieten me weten dat ze
onaangekondigd een inspecteur naar het rusthuis hadden gestuurd.
En: ik kreeg een kopie van haar verslag.»
EYCKERMANS « Toen ik dat verslag lag, was het alsof ik een slag
in het gezicht kreeg. Al mijn klachten werden als ongefundeerd
terzijde geschoven. Ik voelde mij een klein kind dat door de
meester betrapt was op liegen. Toch heb ik de moeite genomen om
dat inspectieverslag punt voor punt te beantwoorden.
» Mijn eerste opmerking - dat het veel te koud was in het
rusthuis, met als gevolg dat veel bejaarden een bronchitis
krijgen - werd van de hand gewezen wegens 'niet te verifiëren'.
De inspectrice had tijdens haar bezoek nergens te lage
temperaturen gemeten. Dat kon ook moeilijk anders, heb ik daarop
geantwoord, aangezien de inspectrice was langsgekomen op een dag
dat het bijzonder warm was. Het verslag vermeldde ook dat er
afgelopen periode wel veel infecties waren geweest, maar niet
één op de afdeling van mijn grootmoeder.
» Mijn klacht dat er te weinig hulp was om de bejaarden te
helpen eten, was
door de directie afgewezen als muggenzifterij.
Volgens hen verbleven er op de betrokken afdeling 52 bejaarden.
Op het uur van de maaltijden waren er twee verzorgsters met de
demente bejaarden bezig; de andere bejaarden in de eetzaal
hadden alles wat ze nodig hadden om te kunnen eten, zoals
slabben van het rusthuis. 'Dat is een grove leugen,' heb ik
geantwoord. Als er al genoeg slabben waren, werden ze dikwijls
niet aangedaan. Ik zuig het toch niet uit mijn duim dat heel
veel bejaarden daar met besmeurde kleren rondliepen? De vrouwen
dragen kleren die vaak open zijn tot aan de navel, omdat er
zoveel knopen ontbreken door het wassen in de industriële
wasmachines!
» Klacht nummer drie: het personeel reageert heel traag op
beloproepen. De inspectie zei dat daar in het verslag van de
bewonersraad nooit opmerkingen over gemaakt worden. Dat klopt:
omdat de bewoners er niet over durfden te klagen. Heel veel
bejaarden op de afdeling voor dementen hadden geen bel, ofwel
was die zo hoog geplaatst dat ze er niet aankonden. 's Nachts
belde er niemand, omdat niemand aan het belletje kon om hulp te
vragen om naar het toilet te gaan.
» Ook mijn opmerking dat de bejaarden te veel
mayonaisebereidingen kregen, werd weggewuifd. Volgens de
inspectrice was daar noch op de menukaart, noch in de verslagen
van de bewonersraad iets van terug te vinden. Logisch toch, als
de bewoners niet durven te protesteren?
» Klacht nummer vijf: er is onvoldoende toezicht op het gebruik
van het incontinentiemateriaal. Ik weet dat er een
bewoonster
van dat rusthuis overleden is doordat ze was uitgegleden over
haar eigen urine. Volgens de inspectie werd het
incontinentiemateriaal op een correcte manier gebruikt, en was
er in de dossiers helemaal geen overlijden ten gevolge van een
valincident terug te vinden. Maar hebt u al ooit verplegend
personeel ontmoet dat toegeeft dat ze de pampers niet op tijd
verversen, laat staan dat een bewoonster is overleden doordat ze
te lang heeft moeten wachten na een val?
» Ik spreek uit ervaring. Op een dag kwam ik bij mijn oma en zag
ik haar stokstijf op haar stoel zitten. Haar kamergenote
vertelde mij dat de verpleger haar geen pamper had aangedaan
maar wel het netbroekje, dat bij elke beweging in haar vlees
sneed. De verpleger gaf toe dat hij eens had willen checken hoe
lang ze het kon uithouden zonder pamper. Mijn grootmoeder kon
zelfs niet meer spreken. Ze zat daar maar
stokstijf, uit schrik
dat ze misschien ongewild zou urineren.
» De directie ontkende ten slotte ook dat er in het rusthuis
geen vrijheid van dokterskeuze is. Maar ik heb vaak gemerkt dat
de eigen dokters van die mensen gewoon met de nek werden
aangekeken. Volgens een verpleegster die daar werkte, werden de
doktersrapporten vervalst. Die verpleegster wou er niet weggaan
om haar oudjes niet in de steek te laten: anders hadden ze
niemand meer die voor hen opkwam. Ik ken
verplegers die gewoon
weggepest zijn omdat ze te menselijk met de bejaarden omgingen.»
De grootmoeder van Anita Eyckermans stierf in 2002 ten gevolge
van verwaarlozing. Op een dag moest ze naar het ziekenhuis, waar
de dokters besloten een voedingssonde te plaatsen. Toen ze weer
naar het rusthuis mocht, brak net het weekend aan. Niet één van
de weinige bejaardenverzorgsters wist hoe ze de sonde moest
vervangen, en de vrouw bleef 24 uur zonder eten of drinken. 's
Anderendaags werd de sonde wel vervangen, maar voor haar
uitgeputte lichaam kwam die hulp te laat.
Anita Eyckermans heeft van de Rusthuis-Infofoon nooit een
reactie gekregen op haar lange brief.
Over vijf jaar zullen meer dan 300.000 bejaarden in rusthuizen
zitten.
bron: tv
één -
koppen - 12/09/2006 (Reportage: Nathalie Basteyns en Katrien
Van der Slycken)
Mishandeling van bejaarden
komt vaker voor dan gedacht.
In Koppen twee verhalen van nabestaanden. Ook
een ex-verpleegster praat uit de biecht.
Yvonne Theberath liet haar moeder Christine op 97 jarige
leeftijd opnemen in het rusthuis in haar stad. Alles ging goed
tot ze twee jaar later een zware val maakte en daardoor
hulpbehoevend werd. Het personeel had teveel werk met Christine
en liet haar aan haar lot over. "Op een
dag stond ze vol blauwe vlekken en met heel veel tranen vertelde
ze me dat ze geslagen was. Sindsdien was ze altijd
angstig" vertelt Yvo
nne. "Wij betaalden in het rusthuis tussen
de 1300 en 1500 euro per maand, daar mag je toch wat service
voor verwachten."
Yvonne
lichtte de directie in maar die negeerde de aanklachten. Twee
jaar later stierf haar moeder op 101 jarige leeftijd. "Op het
laatste was ze echt .... Ik wil zelf nog liever sterven dan
in zo'n rusthuis mijn oude dagen door te brengen" zegt
Yvonne verbitterd. Het verhaal van Christine is helaas niet
uniek. De tientallen reacties op het boek van auteur Denise
Van den Broeck 'Mishandeling van bejaarden - Als de zorg
ontspoort' bewijzen dat.
Andrée
De Raet maakte iets gelijkaardigs mee. Haar vader was vroeger
een gerenommeerd advocaat aan de balie van Brussel. Op latere
leeftijd wordt hij opgenomen in een Brussels OCMW-rusthuis. Na
enkele dagen gaat het al mis. Eerst beginnen kleine
pesterijen, die later uit de hand lopen. "Hij werd geslagen,
ze lieten hem alcohol drinken, hij werd echt gepest" zegt Andrée.
"Ik heb een klacht neergelegd en enkele
dagen later kreeg ik van de directie een brief dat ik het
rusthuis niet mocht besmeuren. Hun goede reputatie
stond op het spel en alles moest binnen vier muren blijven."
Sonia
Loyaerts werkte als verzorgster in een Antwerps OCMW-rusthuis.
Vier jaar geleden werd ze ontslagen omdat ze zelf klacht had
ingediend tegen het rusthuis. "Het personeel zat op z'n gemak te
roken, elkaars nagels te lakken en ze lieten de bejaarden aan
hun lot over" zegt Sonia. "Eén keer is een oude vrouw op het
toilet gestorven omdat een personeelslid in een vergadering zat
en geen zin had om haar van het toilet te halen. De oude vrouw
had al 5 keer om hulp gebeld." Maar Sonia weet ook wel dat het
zeker niet overal zo is. "Ik heb ook rusthuizen gezien waar de
mensen lachen, zich goed voelen, echt een hemel op aarde."
Vraag om
uitleg van minister Inge Vervotte
over mishandeling van ouderen in rusthuizen verslag vergadering 24/10/2006 - Commissie van welzijn,
volksgezondheid en Gezin
De
voorzitter: Mevrouw Van Linter heeft het woord.
Mevrouw Greet Van Linter
(VB - Vl. volksvert.): Mevrouw de voorzitter,
mevrouw de minister, voor de duidelijkheid wil ik er even op
wijzen dat mijn vraag niet enkel over
rusthuizen gaat, maar ook over RVT's en niet over eventuele
mishandeling thuis. Ik weet dat de minister daar een
onderscheid in maakt.
Het probleem is heel ernstig. Het kadert in de
vergrijzingsproblematiek en verdient evenveel aandacht als de
vereenzaming. Dergelijke zaken moeten worden onderkend. Ik wil
het positieve en het negatieve tegenover elkaar plaatsen.
Mevrouw de minister, we hebben hierover al een gesprek gevoerd
en u gaat ervan uit dat in de sector van de rusthuizen en RVT's
heel goed werk wordt geleverd. Ik ben het daar volledig mee
eens. De verzorgenden en de verplegers moeten stevig in hun
schoenen staan. In de meeste instellingen heerst een goede
sfeer, maar het negatieve is − en dat moeten we tegen onze zin
onderkennen − dat er ook andere
situaties bestaan.
Er is een boek van Denise Van den
Broeck verschenen over mishandeling van bejaarden.
Dat boek zorgde begin september voor een enorme stroom van
reacties in de pers. Familieleden
bevestigden de ronduit schrijnende situaties,
verzorgenden wilden hun hart luchten en rusthuisdirecties
spraken de bevindingen in het boek met klem tegen.
Volgens een rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie wordt
vier tot zes percent van de ouderen
mishandeld of verwaarloosd. Volgens sommige studies
zou een op de vijf bejaarden in België
te maken hebben met een of andere vorm van geweld.
Verwaarlozing en mishandeling zijn begrippen die heel breed
geïnterpreteerd kunnen worden. Het gaat
vaak niet om eenmalige daden van mishandeling, maar
zware mishandeling gebeurt heel zelden. Ik heb op de werkvloer
meegemaakt dat er al eens een klap wordt gegeven, maar dat
gebeurt dikwijls uit onmacht of zelfs uit zelfverdediging, want
soms komt het gevaar uit een andere hoek en wordt er door
dementerende bejaarden geschopt, gebeten en geslagen.
Belangrijker geweld is onder andere
verbaal geweld, bijvoorbeeld het dreigen met vastbinden.
Het gaat ook om lichtere vormen van
geweld die niet iedereen detecteert, zoals de vernedering van
een persoon of de manier waarop een bejaarde soms
wordt gekleed: bijvoorbeeld een bejaarde dame die altijd heel
koket en elegant gekleed was, zit nu in de zetel met
mannensokken aan. Dat stuit me tegen de borst, maar we kunnen
dat niet echt mishandeling noemen.
Zware fysieke mishandeling gebeurt zelden, maar
bejaarden krijgen toch dikwijls een
behandeling die verre van correct is. Het is een hele
waaier van problemen en er zijn heel moeilijk cijfers op te
plakken. Zonder me te wagen aan een te negatieve beeldvorming
van de sector, moeten we toch
vaststellen dat deze vormen van mishandeling pure
realiteit zijn.
De verwaarlozing of slechte behandeling
kan het gevolg zijn van onkundigheid van het personeel,
onvoldoende scholing, niet of onvoldoende gemotiveerde krachten,
te weinig personeel en te grote werkdruk, maar ook het
financiële aspect kan een rol spelen. De overheid, dus de
directie en het beleid, spelen hierin een grote rol.
Ik verklaar me nader in verband met de onwetendheid van het personeel. Vaak zijn de
afspraken heel vaag. De taken
zijn mooi verdeeld, maar ze zijn niet op elkaar afgestemd. Zo
kan het gebeuren dat een bejaarde 's morgens in bed ligt te
wachten op de wasbeurt. Ondertussen komt het logistiek personeel
met het ontbijt, dat op de tafel wordt geplaatst. Een half uur
later wordt er afgeruimd, maar die
persoon is nog steeds niet gewassen en heeft dus ook geen
ontbijt gehad. Dat gebeurt niet opzettelijk, maar het
past onder de noemer onwetendheid. Na de wasbeurt wordt de
bejaarde in de zetel gezet, maar het drinkglas blijft soms op de nachttafel staan, dus de patiënt kan
niet aan zijn glas. Dat zijn zaken die gebeuren uit
onwetendheid.
Op
financieel vlak situeert het probleem zich vooral bij de
directies. Mensen die beginnend incontinent zijn, hebben al eens
een ongelukje en moeten dan worden ververst. Dat neemt veel tijd
in beslag. Men beschikt over wegwerpsteeklakens, maar die kosten
veel geld. De oplossing bestaat erin die persoon een pamper aan
te doen, ook al zou die nog naar het toilet kunnen gaan. Om de
werklast te verminderen, krijgt de patiënt dus een pamper aan.
Pampers hebben een bepaald debiet en zijn gemaakt om een aantal
uren mee te gaan. Na het toilet wordt de pamper aangedaan en bij
de volgende ronde om drie uur wordt hij ververst. Dat kan tot
problemen leiden. De directie ziet er echt op toe dat pampers en
wegwerpsteeklakens worden gebruikt. Er ligt dus een enorme fout
bij de directie. Als personeelsleden
tegen een bejaarde zeggen dat ze haar niet op de pot zetten,
omdat ze een pamper aan heeft en het geen kwaad kan dat alles in
de pamper terechtkomt, is dat een vernedering. Ik zou
niet graag op die manier mijn oude dag moeten slijten.
Bij het vernederen en negeren van de
patiënt zijn er zaken die constant gebeuren, maar niet op die
manier worden gepercipieerd. Ik denk bijvoorbeeld aan
een bedbad door twee personeelsleden die constant met elkaar
overleggen over het voorbije weekend, zonder ook maar een moment
met de patiënt te converseren.
Op medisch vlak worden de werkdruk en
eventueel de lastige bewoners aangepakt door het standaard
toedienen van medicatie, meer bepaald Haldol. In de
sector kent men de spreuk: Haldol in de
bol en het leven wordt een lol. Het stuit me tegen de
borst, maar het gebeurt.
Ook de werkdruk is een belangrijke
oorzaak van verwaarlozing of niet-correcte behandeling.
De stalen verpleegster zou bijvoorbeeld niet worden gebruikt,
omdat dat te tijdrovend zou zijn. In plaats daarvan
manipuleert men de bejaarde dikwijls met
twee personeelsleden, wat enorm pijnlijk kan zijn voor de
bejaarde. Er wordt vlug
afgeruimd zodat de patiënten geen tijd hebben om te eten.
Het gaat dus om een hele waaier
problemen.
Het personeel kan volgens mij met klachten niet altijd terecht
bij de directie. Klachten worden niet au sérieux genomen,
waardoor het personeel ontmoedigd wordt. Ook voor de familie is
dat het geval. Als mensen gaan klagen,
maar er wordt geen gevolg aan gegeven, wordt er niet meer
geklaagd en blijft alles bij het oude. Het personeel
voelt zich vaak miskend: de job is te zwaar, er is een te hoge
werkdruk, men wordt niet gehoord en men is niet gemotiveerd.
Een Nederlands onderzoek beschrijft het fenomeen van de zwaarder
wordende zorglast en de manier van verzorgen die langzaam mee
opschuift. Op een bepaald ogenblik gaan
verzorgers over de schreef, uit onwetendheid, onkunde of onmacht.
Mevrouw de minister, in uw antwoord op de berichten in de pers
zegt u dat het aantal meldingen
bij het meldpunt steeg tot vierhonderd, maar dat het niet
alleen bij registreren blijft. Aan de schrijver of beller wordt
gezegd welke stappen hij kan ondernemen en bij wie. U vindt dat
het meldpunt nog beter bekendgemaakt moet worden om het probleem
uit de taboesfeer te halen.
Volgens mij ligt het grote probleem
bij de klachten die niet worden ingediend.
In veel rusthuizen leven de bewoners
geïsoleerd, vaak hebben ze geen familie meer, hebben ze weinig
contact met andere bewoners of weten ze niet waar ze met hun
klacht terechtkunnen. Daarnaast is er nog de angst voor de
gevolgen van de klacht, want in een bejaardentehuis zijn
mensen afhankelijk van anderen.
In de beleidsbrief 2005-2006 van de minister staat uitdrukkelijk
dat het de bedoeling is om te komen tot een
vernieuwd concept rond preventie en aanpak
van ouderenmishandeling. Ik vind dan ook dat u in uw
antwoord aan de pers te licht over deze problematiek gaat. U
laat een belangrijke factor, de preventie, liggen. Het meldpunt
is er, klachten zijn er niet zo veel. Mevrouw de minister, ik vind echt dat er aan uw bevoegdheid, de
preventie, te weinig aandacht besteed wordt.
Welke beleidsinitiatieven nam u reeds om deze probleemstelling
te verhelpen? Zijn er, behalve de projectfinanciering van het
Vlaams Centraal Meldpunt, nog andere initiatieven genomen? Op
welke wijze krijgt het door u aangekondigde vernieuwde concept
rond preventie en dan vooral rond de aanpak van
ouderenmishandeling vorm? Welke initiatieven gaat u nemen om de
sector meer te sensibiliseren voor dit
probleem? Op welke manier bent u van plan om de
werkdruk in de rusthuizen te doen afnemen?
Hebt u ten slotte al overwogen om tijdens de opleiding meer aandacht te schenken aan detectie of
preventie en heeft u daarover al gesprekken gehad met
minister Vandenbroucke?
De voorzitter: De heer Dehaene heeft het woord.
De heer Tom Dehaene
(CD&V - Vl. volksvert.): Ik heb eerlijk gezegd ook
overwogen om een vraag in te dienen. De reden waarom ik ze niet
ingediend heb, is hier net geïllustreerd. Hoe goed je het ook
probeert te kaderen, men focust op één zaak, terwijl er heel
veel zaken goed verlopen. Men haalt anekdotes aan, waardoor de
indruk ontstaat alsof het onveilig is om een in een rusthuis te
verblijven. En dat is helemaal niet zo. Ik wacht op een studie
die zal uitwijzen dat 98 percent van de rusthuisbewoners heel
tevreden zijn over de zorgen die ze krijgen. U zult dan wel
vragen naar de andere 2 percent, maar op die manier stellen we
de zaken tenminste voor zoals het hoort.
Ik ben ervan overtuigd dat zeer veel mensen zeer goede
inspanningen doen. Het probleem mag uiteraard niet genegeerd
worden, maar je hebt sowieso de sociale
controle van de andere personeelsleden, en op die
manier kan men de problemen aanpakken. We mogen niet
minimaliseren, maar het is fout om dit af te schilderen als een
enorm probleem. Ik ben er echt van
overtuigd dat de bewoners in de meeste rusthuizen heel tevreden
zijn.
Anders is het in de thuiszorg. Uw vraag gaat over rusthuizen,
maar we moeten onderstrepen dat mensen ook in de thuiszorg zeer
goed opgevangen worden. Daar is de sociale controle natuurlijk
veel minder aanwezig, maar daar zijn ook al een aantal
preventieprogramma's rond opgezet. Mijn enige bijkomende vraag
is dus of u zicht heeft op de resultaten van die preventie en of
we daar lessen kunnen uit trekken om nog meer te doen, vooral
voor de thuiszorg. Maar ik herhaal nogmaals dat er in de sector
heel goed werk wordt geleverd, en dat we daar ook eens de
aandacht mogen op vestigen.
Mevrouw Vera Van der Borght (VLD - Vl.
volksvert.): Ik sluit me aan bij
de opmerking van de heer Dehaene. Ook ik heb overwogen om een
vraag te stellen. En ik vind ook dat we met dit soort discussies
moeten uitkijken dat we niet de indruk
wekken dat ouderenmishandeling in onze rusthuizen schering en
inslag is. Mevrouw Van Linter, u haalt een aantal
voorbeelden aan, die we allemaal kennen. Maar we mogen niet
laten uitschijnen dat dit de algemene teneur is. Daarvoor zijn
er te veel mensen die zich dagelijks inzetten en die hun
verantwoordelijkheid nemen op de werkvloer. Dikwijls in
moeilijke omstandigheden, dat zal ik niet tegenspreken.
Maar net als de heer Dehaene wil ik wijzen op de
psychische mishandeling die kinderen hun
ouders soms aandoen, door ze, vanuit financieel
oogpunt, bepaalde zorgen te ontnemen die ze nodig hebben. Dat is
ook een aspect dat vaak uit het oog
wordt verloren, maar dat toch belangrijk is. Als er
klachten zijn, moeten die ten gronde geanalyseerd worden en moet
er opgetreden worden. Daarover is iedereen het eens.
Ik benadruk nog eens dat we dergelijke zaken, die misschien
mediatiek zijn, niet te veel mogen opblazen. We moeten erop
letten dat we ze in de juiste context
plaatsten en aandacht geven aan de problemen die er zijn,
zonder ze op te blazen. Heel wat ouderen én hun kinderen zijn
mondiger geworden. Veel mensen zijn wel tevreden in onze
rusthuizen, maar het zijn die enkelingen die de zaken in de
media brengen die te veel aandacht krijgen in vergelijking met
alle anderen die wel tevreden zijn.
De voorzitter: de heer Van Malderen heeft het
woord.
De heer Bart van Malderen
(SPa - Vl. volksvert.): Ik kan het alleen maar
eens zijn met de twee vorige sprekers, want u hebt een deel van
mijn betoog afgenomen. Maar dat is u gegund.
De mishandeling en de verwaarlozing van
bejaarden is wel een realiteit, maar ik sluit me niet
aan bij deze lijst anekdotes die een beeld schept alsof
bejaarden voortdurend bedreigd zijn. Dat klopt niet. Toch
gebeuren dergelijke zaken, vooral dan bij degenen die
verwaarloosd worden en geïsoleerd zijn. Zij zijn er slechter aan
toe dan degenen die in ons zeer goed zorgsysteem terecht komen.
We mogen niet alle instellingen over dezelfde kam scheren. Zowel
organisatorisch als qua personeelsbeleid moeten we kijken naar
de oorzaken. Mevrouw de minister, kunt u op basis van uw
controlebevoegdheid en de gegevens van de meldpunten een soort
typologie maken van instellingen met meer of minder risico op
een foute benadering? Doen de meeste problemen zich voor bij
grote of kleine instellingen? Of gaat het om instellingen uit de
openbare of privésector?
De voorzitter: De heer Strackx heeft het woord.
De heer Felix Strackx
(VB - Vl. volksvert.): Mevrouw de voorzitter, er
is toch wel een probleem in dit parlement.
Als iemand hier iets wil aankaarten, dan
wordt er geschoten op de boodschapper. Ik heb hier al
dikwijls de vraag gesteld wie het best geplaatst is om de
kwaliteit van de zorg te beoordelen.
In mijn vorig leven heb ik vaak vastgesteld dat de patiënt
bijzonder slecht geplaatst is om dat te doen. Ik heb heel wat
mensen gezien die heel tevreden waren over hun tandarts. Toch
bleek dat de kwaliteit van de tandverzorging bij hen bijzonder
slecht was.
Hier nu zeggen dat 97 percent van de
mensen tevreden zijn, betekent niet dat alles in orde is. Mensen
kunnen immers zelf de kwaliteit van de zorg niet beoordelen. Die
beoordeling moet extern gebeuren. We moeten niet aan de mensen
vragen of ze tevreden zijn.
Bijna iedereen zal zeggen dat hij tevreden
is, hoewel dat niet het geval is.
Soms durft men niets
anders zeggen. Het kan
ook dat men niet zelf kan beoordelen wat de kwaliteit is. Het
argument dat hier wordt aangehaald, houdt dan ook geen steek.
De voorzitter: Minister Vervotte heeft het woord.
Minister Inge Vervotte
(CD&V - Min. van welzijn, volksgezondheid en gezin): Ik ben ervan overtuigd dat niemand hier
ook maar één mishandeling zou aanvaarden. Daar is iedereen het
toch wel over eens. We voeren wel degelijk een beleid, ook
preventief. Ik verwijs naar de beleidsnota's en niet naar
reacties op basis van een krantenartikel. Uiteindelijk is het
het voorrecht van het parlement om kennis te nemen van mijn
beleid in het algemeen. Preventie maakt daar in elk geval deel
van uit.
Iedereen is het erover eens dat ouderenmishandeling absoluut ontoelaatbaar is. We
moeten daar tegen ingaan. We moeten wel
beseffen dat het probleem heel complex
is. Dat is hier trouwens ook gebleken. De voorbeelden die hier
aan bod kwamen, hebben in de eerste plaats te maken met het
beleid dat een voorziening voert. Ik zou nu heel gemakkelijk
kunnen zeggen dat Vlaanderen daar heel weinig aan kan doen. Een
en ander heeft natuurlijk te maken met de
manier waarop de voorziening omgaat met
een menswaardige behandeling. We zien dan toch wel
dat onze voorzieningen wat dat betreft een pertinent beleid
voeren.
Er spelen heel wat factoren. Geweld kan in alle richtingen gaan.
Een van de grootste nog bestaande taboes is het geweld dat op de
werknemer wordt gepleegd. Ik denk vooral aan de thuiszorg. Als
we de verzorgenden daarover ondervragen, blijkt dat ze meermaals
het slachtoffer zijn geweest van geweld.
Het is een heel complexe aangelegenheid. We kunnen ons wel
baseren op een aantal elementen. We voeren natuurlijk wel
toezicht en controle uit. Dat gebeurt door de inspectie.
Daarnaast is er de Rusthuis-Infofoon of
het meldpunt. Er zijn verscheidene diensten die zich
daar in het bijzonder mee bezighouden, zoals de
provinciale diensten Ouderenmis(be)handeling.
Ze proberen zich niet alleen te richten op rusthuizen. In
tegenstelling tot de indruk die hier werd gewekt, is een
rusthuis een niet zo geïsoleerde omgeving. Het kan zijn dat de
oudere geen familie meer heeft. In een rusthuis is er echter
toch wel wat beweging en zijn er toch wel wat bezoekers.
Het is vooral in de geïsoleerde
thuissituatie dat het risico groter is, zeker als we
rekening houden met het beleid dat wordt gevoerd in onze
woonzorgcentra. Er is toch een hele
evolutie waar te nemen in de rusthuizen. Ze worden
meer en meer open huizen. Ze stellen meer diensten ter
beschikking van bijvoorbeeld kinderen of andere doelgroepen. Er
zijn dus toch wel meer mogelijkheden om bepaalde zaken te
melden. De zichtbaarheid wordt immers vergroot. Door de
combinatie van het zorgtraject met de thuiszorgondersteundende
diensten, gebeurt de toetsing van de kwaliteit van de rusthuizen
door de verschillende diensten.
Ik zal nu dieper ingaan op het vernieuwde concept waarover ik het had in de
beleidsnota. Dat concept is voor ons belangrijk. Het moet worden
gekenmerkt door een aantal elementen. Deze elementen zijn:
eenvoud in structuren en in methodiek,
administratieve uitvoering en tegelijk ook een efficiënte inzet
van de middelen om tot meer effect te komen. Het concept gaat
uit van vier pijlers: registratie en
melding, begeleiding, sensibilisering en preventie.
In het kader van de registratie van meldingen is het te
verwachten resultaat dat we vooropstellen: ontwikkeling en
ruimere implementatie van een eenvoudige en efficiënte methodiek
die zowel een eventueel meldpunt als de diverse zorgverleners en
de betrokken zorgactoren toe kan laten om bij
ouderenmisbehandeling op uniforme wijze
een set van probleem-, cliënt- en situatiekenmerken alsook de
opvolgingswijze te registreren en te centraliseren.
Ik verwijs even naar kindermishandeling waarvoor we met onze
consultatiebureaus duidelijke screeninginstrumenten hebben. De
vraag is hoe we op een uniforme wijze verschillende elementen
aan bod kunnen brengen om te weten of er sprake is van
ouderenmisbehandeling. Dat resultaat verwachten we van het
vernieuwde concept van de registratie waar
een uniforme set van indicatoren zal ontwikkeld zijn
die als richtlijnen kunnen dienen voor het brede veld.
We merken dat bij de hulpverleners een duidelijke gevoeligheid
en alertheid aanwezig is want de meeste
meldingen van de Rusthuis-Infofoon komen net van het personeel.
Het is een van de uitdagingen om ervoor
te zorgen dat meer familieleden of betrokkenen de klachten
melden aan het centrale meldpunt of de Rusthuis-Infofoon.
We proberen onze acties ten aanzien van het personeel te
verhogen, zowel de verzorgenden als het personeel in de
rusthuissector zelf. We wensen ook resultaten te bereiken los
van de werknemers omdat we merken dat er bij hen al heel wat in
beweging is.
In het kader van de begeleiding wensen wij als resultaat een
maximaal inschakelen van de bestaande reguliere zorgvoorziening
op het terrein en een methodische ondersteuning en
deskundigheidsbevordering van deze partners. Als je de screening
wilt doen, moet je werken aan die deskundigheidsbevordering.
Ook wat sensibilisering en preventie betreft, verwachten we van
de reguliere zorgaanbieders dat ze aangeven welke concrete
activiteiten ze op dat vlak plannen en welke resultaten ze
daarvan verwachten. We hebben vandaag soms een
tekort aan effectmetingen. De
effectmetingen van onze acties gebeuren
aan de hand van het aantal meldingen dat we krijgen.
Vandaag is er te weinig systematische opvolging van de acties.
Dat is een algemeen aandachtspunt in het preventiebeleid.
Meestal worden conclusies getrokken, afhankelijk van de
resultaten van meldingen. Werken acties nu of werken ze niet?
Daaromtrent moet een systematisch beleid worden gevoerd.
Omdat we volop de krijtlijnen van dat nieuwe concept aan het
onderzoeken zijn, hebben we een extra projectjaar ingelast. Dat
moet toelaten om alle praktische afspraken tussen de
verschillende partners af te ronden en die vooral werkbaar en
uitvoerbaar te maken. Op basis van het vernieuwde concept zal de
structuur van de meldpunten worden bijgestuurd. Het is de
bedoeling dat het Vlaams meldpunt
Ouderenmis(be)handeling vanaf 1 juli 2007 structureel wordt
ondersteund. De kernopdrachten zijn registratie van
de meldingen, indien nodig toeleiding naar een interventie,
informatie- en adviesverlening, sensibilisering en
deskundigheidsbevordering van de zorgpartners. Het Vlaams
meldpunt leidt maximaal toe naar de bestaande reguliere zorg en
hulp. Daarom is een goede samenwerking met de andere relevante
actoren noodzakelijk.
Naast het centrale meldpunt zijn er ook de
provinciale steunpunten. Zij
hebben de laatste jaren heel wat expertise opgebouwd. We willen
niet dat die verloren gaat. We willen de visibiliteit verhogen.
Dat betekent dat we een keuze maken maar toch willen we de
expertise niet laten verloren gaan. We bekijken met de VVP hoe
de provincies in de toekomst mee willen inspelen op deze nieuwe
beleidsontwikkelingen en waar ze een ondersteunende of
aanvullende werking kunnen uitbouwen of continueren. Daarbij
vinden wij complementariteit belangrijk.
Ik ben het ermee eens dat alles wat te
maken heeft met de werkdruk een grote impact kan hebben op de
kwaliteit van de zorgen die worden geboden aan de
mensen. Daarvoor verwijs ik naar mijn federale collega en naar
de uiteenzettingen die ik al heb gedaan met betrekking tot het
Protocol 3, waarvan ik verwacht dat het een substantiële invloed
zal hebben op de kwaliteit van leven in de voorzieningen of op
de financiering. Zoals ik al eerder heb gezegd, kunnen we nu
komen tot een correctere financiering
van de personeelsleden waardoor meer risicosituaties kunnen
worden uitgesloten. Uiteindelijk moet er
complementariteit zijn tussen risico-inschatting, mogelijkheden
enzovoort. Daarbij zijn verschillende parameters noodzakelijk.
Samengevat: niemand rond de tafel zou enige
ouderenmisbehandeling aanvaarden. Het is correct dat er meerdere
partners een rol spelen in deze zaak. Dit kan niet alleen
bekeken worden vanuit het oogpunt van de zorgverleners. We
stellen vast dat er in de praktijk een enorme stijging van de
alertheid is voor de thematiek bij de personeelsleden. Dat
kunnen we afleiden uit de profielen van de mensen die onze
diensten contacteren en specifiek de Vlaamse Rusthuis-Infofoon.
We merken dat we de aantallen genuanceerd moeten bekijken.
Complexiteit is er in ieder geval aanwezig. We mogen niet alleen
focussen op de rusthuizen want daar wordt al heel wat beleid
gevoerd. De uitdaging is vooral om aandacht te besteden aan de
ouderen buiten de rusthuizen die misschien in vereenzaamde
situaties leven.
In de opleiding zetten we stappen ten aanzien van de diensten
van de verzorgenden zelf. We hebben altijd overleg over de
vormingen die ze aanbieden, en ook daar wordt aandacht besteed
aan deze problematiek.
Dan was er nog een vraag of er conclusies te trekken zijn uit de
typologieën van voorzieningen. Uit meldingen die we
binnenkrijgen, kunnen we dat niet afleiden. Er zijn ook geen
opvallende zaken met betrekking tot de schaalgrootte.
Klachten die het meest voorkomen, zijn het
te lang blijven liggen met een vuile pamper en financiële
mishandeling door kinderen. De problemen zijn dus
zeer divers van aard. Door de inspecties, de Rusthuis-Infofoon
en het Vlaams meldpunt zullen we de profielen veel beter leren
kennen en dus een beter beleid kunnen voeren. We schuiven het
Vlaams meldpunt naar voren om de problematiek open te trekken,
zodat we meer mensen kunnen bereiken.
De voorzitter: Mevrouw van Linter heeft het woord.
Mevrouw Greet Van Linter: Mevrouw de minister, de
uitgebreidheid van uw antwoord - waarvoor ik u uiteraard dank -
bewijst dat de vraag nodig was. Ik verwijs hiermee naar de
opmerkingen van mijn collega's, en dan vooral van mevrouw Van
der Borght. Ik vind het verschrikkelijk
om te horen dat zulke zaken mediatiek zijn. Ik heb
aan het begin van mijn vraag gezegd dat ik niet op het negatieve
wilde focussen. Er wordt inderdaad goed werk geleverd, maar 3 of
4 percent is te veel. Wie niet als
OCMW-voorzitter maar als kinesitherapeut 25 jaar lang in een
rusthuis van het OCMW werkt, wordt dagelijks met die problemen
geconfronteerd. Als je dan met je hoofd tegen de muur loopt als
je over dingen gaat klagen, dan is dat erg frustrerend.
Ik heb hier heel wat zaken opgesomd, en het was misschien te
veel voor vijf minuten, maar ik heb het
bewust gedaan om te choqueren.
Ik heb willen aantonen dat dit de
realiteit is in veel rusthuizen. Het is niet de
bezoeker die vijf minuten langskomt - gesteld dat die al
langskomt, want in OCMW-rusthuizen zitten veel mensen die alleen
zijn en geen bezoek krijgen - die op die daden zal vallen. Het personeel weet wel wanneer het
bepaalde zaken kan doen. Soms
worden mensen al om vier uur in bed
gelegd, maar niet als er nog bezoek kan komen. Ik heb
er gewerkt en het is schrijnend. Ook al gaat het maar om enkele
percenten, het zijn er nog te veel.
Mevrouw de minister, ik ben erg tevreden met uw antwoord over
het vernieuwd concept. Ik heb wel
degelijk uw beleidsnota en -brief gelezen en heb me niet
gebaseerd op het boek of de krantenartikels. Ik zag
dat er weinig over dat onderwerp te lezen was in uw
beleidsbrief, en daarom heb ik deze vraag om uitleg gesteld.
Ik ben ook erg tevreden met de punten over sensibilisering en
preventie, maar er moet op dat vlak nog
meer vanuit de sector zelf komen.
Ik vind dat u te veel focust op
meldpunten. In veel gevallen weten de betrokkenen niet waar
ze terechtkunnen. Daarom vind ik sensibilisering van
de sector enorm belangrijk, en dat wil ik nogmaals benadrukken.
Misschien kunt u met minister Vandenbroucke overleggen om na te
gaan of via de opleiding op dat vlak nog serieus werk kan worden
geleverd.
Mevrouw Vera Van der Borght: Mevrouw Van Linter,
ik wil uw opmerkingen niet minimaliseren. Ik ken ook dergelijke
situaties, zoals de heer Dehaene die ook kent. Vroeger werd
gezegd dat werken in de zorgsector een roeping was. Dit is nu
een knelpuntberoep geworden, waardoor velen het zien als een
opleiding die werkzekerheid biedt.
Daardoor komen nogal wat mensen in die
sector terecht die niet de juiste ingesteldheid hebben.
Veel hangt af van de ingesteldheid
van de mensen op de werkvloer. Ook al stellen de
directie en het bestuur alle mogelijke middelen ter beschikking,
als de mensen op de werkvloer niet de juiste ingesteldheid
hebben, dan krijg je dergelijke schrijnende verhalen. Ik wil
echter niet dat u laat uitschijnen dat iedereen zo is, want dat
gevaar bestaat bij dergelijke discussies. Er zijn heel wat
mensen die wel de juiste ingesteldheid hebben en die niet op
vijf minuten kijken als ze een oudere daarmee kunnen helpen,
maar die komen niet naar buiten.
Mevrouw Greet Van Linter: Inderdaad, ik ben mijn
vraag daarmee begonnen.
De voorzitter: Minister Vervotte heeft het woord.
Minister Inge Vervotte: De gevoeligheden met
betrekking tot dit thema zijn duidelijk. Sensibilisering en
preventie zijn elementen die ik uitdrukkelijk aan bod heb
gebracht in mijn antwoord. Op dat vlak is al heel wat werk
geleverd. Op andere vlakken is er minder werk geleverd, en het
zou een gemiste kans zijn om dit niet verder open te trekken,
niet alleen naar het personeel, maar ook naar andere
betrokkenen, zoals eerstelijnsgezondheidswerkers, huisartsen en
verzorgenden die aan huis komen.
Die sensibilisering heeft al heel wat aandacht gekregen. Mijn
vraag, of mijn pleidooi - en ik vind dat essentieel - is om dit
open te trekken. We hebben al te vaak de aandacht toegespitst op
wat we gemakkelijk konden begrijpen. Laten we daar eerlijk in
zijn. Het is makkelijker om een rusthuis te doorgronden - omdat
je daar toezicht op houdt, omdat je daar inspecties hebt, omdat
je daar vanuit de overheid mee kan sturen - dan iets wat veel
oncontroleerbaarder en uitgebreider is: de grote groep mensen
die geen hulp en zorgverleners over de vloer krijgen. Dat zal
veel moeilijker zijn. Daar bestaan ook schrijnende situaties van
mishandeling. In vorige debatten hadden we het bijvoorbeeld over
intrafamiliaal geweld. We
moeten dat niet vergeten, want er gebeurt heel wat achter de
Vlaamse deuren.
Dit wou ik nog even benadrukken. We vragen ons soms af hoe wij
daar vanuit het parlement iets aan kunnen doen. Heel wat
elementen hebben te maken met organisatorische aspecten in een
voorziening zelf. Het organisatorisch beleid dat men voert,
kunnen wij vanuit het parlement niet rechtstreeks beïnvloeden.
Wij kunnen wel zorgen voor de noodzakelijke voorwaarden. Daarom
heb ik verwezen naar Protocol 3. Dat is noodzakelijk om te
voldoen aan een aantal voorwaarden om een organisatorisch beleid
te kunnen uitvoeren.
Dit nog als aanvulling op het onderwerp sensibilisering en
preventie.
bron:
De Standaard - 4/12/2004 (Reportage: Tine Hens)
Het is allemaal goed bedoeld...
Interview met gerontopsycholoog
Luc Van de Ven
Het aantal
meldingen over ouderenmishandeling en ouderenmisbehandeling
stijgt gestaag. Vorig jaar registreerde het Vlaams Meldpunt
Ouderenmis(be)handeling 272 oproepen, dit jaar zal de kaap van
de 300 gerond worden. "Het wordt tijd dat we ons eens grondig
buigen over de vraag waar we naartoe willen met onze
ouderenzorg."
ZOONLIEF woont in bij zijn bijna negentigjarige moeder.
Zij is slecht ter been. Ze heeft zijn hulp nodig en ze is dan
ook dolblij dat haar zoon bij haar is ingetrokken. ,,Kom maar
bij mij wonen'', had ze gezegd. ,,Dan hoef jij geen huur te
betalen.'' Hij kan het aldus uitgespaarde geld gebruiken.
Financieel zit hij zo goed als aan de grond. Hij heeft een
scheiding achter de rug, is zijn werk kwijtgeraakt en drinkt
meer dan goed voor hem is. Als hij gedronken heeft, gaan de
poppen aan het dansen. Hij perst zijn moeder af en wordt vaak
agressief. Soms volgen er klappen.
Uiteindelijk belt de dochter van de bejaarde vrouw het Vlaams
Meldpunt Ouderenmis(be)handeling. ,,Het is niet meer leefbaar.
Jullie moeten iets doen.'' Maar de moeder sust: ,,Ik kan mijn
eigen kind toch niet aan de deur zetten?'' Intussen loopt ook de
nieuwe vriendin van de zoon in het huis rond. De zoon heeft geen
tijd meer voor zijn moeder, die steeds meer een last voor hem
is, ook al omdat de vriendin niet veel zin heeft om met de
moeder samen te wonen. ,,Wat doe jij hier?'' snauwt hij. ,,Maak
dat je boven bent.'' Met haar stramme benen sukkelt ze de trap
op. ,,Ooit loopt het slecht af'', zucht de dochter.
Cijfers over ouderenmishandeling lopen sterk uiteen en zijn niet
altijd even betrouwbaar. Uit onderzoek naar het
veiligheidsgevoel van ouderen blijkt dat twintig procent van de
ondervraagden zich niet veilig voelt in het eigen huis, laat
staan op straat. Maar het zou overdreven daaruit de conclusie te
trekken dat twintig procent van de oudere bevolking slachtoffer
is van de een of andere vorm van ouderenmishandeling.
De klinisch gerontopsycholoog Luc Van de Ven schat dat
een tot twee procent van de ouderen fysiek mishandeld wordt. Dat
cijfer loopt op tot vijf procent als je er verwaarlozing en
psychische mishandeling bijtelt. Toch moet hij ook die cijfers
nuanceren: ,,Als je me vraagt in hoeveel families er sprake
is van uitgesproken en ernstige conflicten, dan ligt het
percentage nog eens hoger. Ouderenmishandeling is een complex
gegeven, omdat er vaak meerdere slachtoffers en daders zijn. Ik
ken stellen die van elkaars leven een hel maken. Man en vrouw
vermoorden elkaar in figuurlijke zin. Vandaag is het de vrouw
die de man beschimpt, de dag erop haalt de man het bloed onder
de nagels van zijn vrouw vandaan.''
,,In andere families staan kinderen en volwassenen zo
rancuneus tegenover elkaar dat de grenzen tussen daders en
slachtoffers vervagen. Een moeder die haar dochter verwijt
dat ze er nooit is voor haar, bijvoorbeeld, terwijl die er elke
dag komt schoonmaken. Ook zulke situaties moeten we ernstig
nemen. Ze verdienen onze aandacht omdat er in veel gevallen
nu eenmaal alleen maar slachtoffers bestaan, mensen die
gebukt gaan onder een onhoudbare thuissituatie.''
Overmedicatie
Het is niet makkelijk om een globaal zicht te krijgen op het
thema. Hoe vaak worden ouderen mishandeld, hoe worden ze
mishandeld, door wie? Slachtoffers spreken er niet graag
over, daders zullen het zelden aan de grote klok hangen. Niet
alleen uit schaamte of uit een zichzelf opgelegde zwijgplicht,
ook omdat ze niet altijd beseffen dat ze te ver gaan. Dat ze
vader, moeder of partner niet alleen verzorgen, maar die persoon
ook zijn vrijheid of waardigheid ontnemen.
,,Ik ben nog nooit iemand tegengekomen die zei: ik ben een
slechte mens met slechte bedoelingen'', zegt Van de Ven. Hij
herinnert zich een goedmenende vierenvijftigjarige vrouw die het
helemaal zag zitten om de thuiszorg voor haar dementerende vader
op zich te nemen. ,,Als ik het goed begrijp, is zijn gedrag voor
u soms erg storend?'' vroeg Van de Ven. ,,Ach meneer, dat is
toch eenvoudig? Ik geef hem een extra pilletje van de dokter en
hij is zo mak als een lammetje'', antwoordde de vrouw. Ze
zag daar absoluut geen probleem in. Ze stond er niet bij stil
dat ze aan overmedicatie deed en dat ze haar vader in een
staat van chronische sufheid bracht. 'De dokter heeft het
voorgeschreven. Dan is het toch prima?'
,,De vrouw was zich werkelijk van geen kwaad bewust. Ze dacht
dat ze er goed aan deed haar vader bij zich te houden'', zegt
Van de Ven. ,,Ik vertel dit om aan te tonen dat iedereen die de
zorg voor een oudere, afhankelijke persoon draagt, gezien de
soms zware zorglast, maar vooral gezien de relationele
geschiedenis, een mogelijke pleger is van fysiek en
psychisch geweld.''
Een Nederlandse studie lijkt die theorie te staven. Familieleden
die instaan voor de zorg van een dementerende oudere, werden
ondervraagd op mogelijk agressief gedrag. Een op de tien
ondervraagden gaf toe dat hij het voorbije jaar minstens één
keer fysiek over de schreef was gegaan. Dertig procent zei dat
hij weleens schreeuwde of brutaal was. Uit onmacht.
Toegenomen afhankelijkheid, zorgstress, isolatie,
gedragsstoornissen, het zijn allemaal factoren die mishandeling
in de hand kunnen werken. Tegelijk krijgen we het gevoel dat
we een mea culpa moeten slaan. Zijn we het niet verleerd om met
ouderen om te gaan? Kunnen we geen tijd meer voor hen maken? Van
de Ven relativeert die gevoelens: ,,We hebben het nooit
geleerd. Nooit eerder zijn zo veel mensen zo oud geworden.
Het aantal hulpbehoevende ouderen is nooit zo groot geweest als
vandaag.''
Weet u wat dat kost?
De thuisverpleegster belt naar het Vlaams Meldpunt. Ze moet iets
vertellen over een paar bij wie ze dagelijks langskomt. Man en
vrouw, allebei ouder dan tachtig. De vrouw is verlamd en dement.
De man zorgt voor haar. Maar hij heeft het moeilijk met de
ziekte van zijn vrouw. Hij voelt zich vastgeketend aan haar en
aan het huis. En dan zijn er de momenten waarop hij haar niet
meer herkent, waarop ze iemand anders lijkt. ,,Dit is niet de
vrouw met wie ik getrouwd ben'', heeft hij al een paar keer
gezegd.
De man kan het niet meer aan. Hij maakt eten, zet het voor haar
op tafel, maar weigert haar te helpen om het op te eten. Dat
moet ze zelf kunnen, meent hij. Ze kan het niet. En dus wordt
hij boos.
Omdat ze niet eet. Hij roept, soms slaat hij. Het eindigt ermee
dat zij niet eet en dat het eten in de afvalemmer belandt.
,,Misschien is een rusthuis een betere oplossing voor mevrouw?''
De verpleegster heeft het al voorgesteld, vertelt ze. Maar
meneer wil er niet van weten. Daarvoor heeft hij niet zijn hele
leven lang hard gewerkt en gespaard. ,,Een rusthuis, mevrouw,
weet u wel wat dat kost?'' Thuiszorg als
besparingsmaatregel.
Volgens Van de Ven is dat vaak een eerste stap die tot
mishandeling leidt. ,,Als de financiële drempel van een
opname de enige motivatie is om vader of moeder thuis te
verzorgen, dan is dat onvoldoende als motivatie, en dan slaan de
stoppen sneller door. Wie tegen beter weten in absoluut
wil vasthouden aan thuiszorg, opent de deur naar mishandeling.
Om niet te veel last te hebben van vader of moeder, wordt de
bejaarde in bed of in de fauteuil vastgebonden of in een kamer
opgesloten. Intriest, maar het gebeurt.''
In zijn boek 'Ouder worden. Het leven als antwoord'
schetst Van de Ven het verhaal van een oude man die bij zijn
zoon inwoont. Nu ja, woont: hij mag in het hok achter de
wasmachine verblijven. De grond, de muren, de tafel, het bed,
alles is er smerig. De man ligt in lakens die in geen weken
gewassen werden. Hij klaagt niet. Hij is blij dat hij bij zijn
zoon mag wonen. Ook de zoon vindt het prima zo. Zijn vader wordt
in zijn ogen goed verzorgd en een rusthuis is toch onbetaalbaar.
Van de Ven: ,,Het wordt tijd dat we ons eens grondig buigen
over de vraag waar we naartoe willen met onze ouderenzorg.
Als we de dingen op z'n beloop laten en alleen maar zuchten en
klagen dat de wereld wel heel grijs wordt, zal
ouderenmishandeling alleen maar toenemen. Kunnen mensen
binnenkort nog de hulp krijgen die ze verdienen? Nu zoeken
mensen vaak de goedkoopste oplossing en dat zal wel de thuiszorg
zijn.
De thuiszorg moet enorm worden uitgebouwd, maar bij een
aantal families is het terugvallen op thuiszorg het meest
absurde wat je kunt doen. Je moet de grenzen van thuiszorg
durven te zien. Een uitbouw van de thuiszorg mag je niet los
zien van een uitbouw van woon- en zorgcentra. Dat zijn
beleidskeuzes die je moet maken. Je kunt je troeven niet op één
pijler zetten, dan stort het hele gebouw in.''
,,Ook in zorgcentra en bejaardentehuizen moeten we waakzaam
zijn. Ouderenmishandeling komt er evengoed voor. Mensen
die worden vastgebonden zonder dat het nodig is, mensen die te
veel slaap- en kalmeringsmiddelen krijgen, mensen die betutteld
worden. Opleiding en begeleiding van personeel is
essentieel. Je mag daar niet op beknibbelen.''
,,Er is ook een dringende nood is aan deskundige hulpverleners.
Met een goed hart alleen kun je ouderenmishandeling niet
behandelen. Wie de pretentie heeft mensen te helpen, moet
zich onderdompelen in het bad van de omgangskunde en ervaring
opdoen in het familietherapeutisch werk.
Hoe begeleid ik ouderen? Hoe begeleid ik families? Zelfs ik ben
soms nog verblind: ondanks vele jaren aan praktijkervaring zie
ik de scheefgegroeide situatie ook niet altijd meteen. Na een
tweede gesprek moet ik dan toegeven: ik heb eroverheen gekeken.
Het bewijst hoe complex het is voor mensen die die ervaring niet
hebben.''
Van de Ven pleit voor multidisciplinaire teams in elke regio,
vergelijkbaar met het vertrouwensartsencentrum voor
kindermishandeling. Van de Ven: ,,Het Vlaams Meldpunt is een
eerste, noodzakelijke en belangrijke stap, maar het mag niet de
enige stap blijven. Het schrijnende is dat we nu verplicht
zijn om te wachten tot er iets ergs gebeurd. Pas als er een
vrouw in het ziekenhuis belandt, als er sprake is van een zware
depressie of als er een zelfmoordpoging is geweest, wordt het
voor ons zichtbaar.''
Zwijgen is goud
Dezelfde frustratie hoor je bij het Vlaams Meldpunt. ,,Als er
klachten binnenkomen, zijn het vaak zware feiten. De situatie is
al geëscaleerd, wat het moeilijker maakt om tot een oplossing te
komen'', zegt Anne Van Der Gucht, een beleidsmedewerkster van
het Vlaams Meldpunt. Meestal zijn de kinderen die bellen (30
procent), maar ook het slachtoffer zelf durft weleens de stap te
zetten (15 procent).
Een opvallende evolutie. Vooral omdat hulp vragen aan
buitenstaanders allerminst een evidentie is voor deze generatie.
Mensen van zeventig en ouder zijn nog opgevoed met het idee
'praten is zilver en zwijgen is goud'. Therapie is al
helemaal uit den boze.
Het is geen toeval dat Van de Ven vaker in aanraking komt met
probleem- en risicogevallen via een ziekenhuisopname dan via een
rechtstreekse raadpleging. ,,Als een bejaarde belt voor een
afspraak omdat hij of zij samenleeft met een dementerende
partner en voelt dat hij of zij op ontploffen staat, dan is een
deel van het werk al gedaan. Want de cliënt beseft zelf dat hij
hulp nodig heeft en dat hulp mogelijk is. Pas op: ik vind het
gezond dat mensen er eerst zelf uit proberen te raken. Maar als
dat niet lukt, moeten we de hulp van derden durven in te roepen.
Hulp zoeken is geen teken van zwakte. Huisartsen spelen
daarbij een cruciale rol, zeker bij ouderen. Zij zijn de
vertrouwenspersoon. Veel dokters nemen die rol ernstig, sommigen
van hen jammer genoeg niet.''
,,Het gebeurt jammer genoeg veel vaker dat de toestand thuis
eerst ontploft en dat de huisarts een klein lichamelijk lijden
aangrijpt om de bejaarde naar het ziekenhuis te loodsen. Dan
wordt de patiënt opgenomen met bijvoorbeeld een te hoge
bloeddruk, maar de achterliggende reden is het risico op
mishandeling, of daadwerkelijke mishandeling. Zo'n goed
overwogen scheiding is soms het beste wat je voor iemand kunt
doen.
Terwijl moeder of vader in het ziekenhuis ligt, proberen we met
de familie te werken. Soms lukt dat, soms is dat hopeloos en
betekent het dat je uiteindelijk voorstelt de bejaarde te laten
opnemen in een woon- en zorgcentrum.''
,,Ook voor sommige paren kan zo'n zachte scheiding de beste
oplossing zijn. Voor de oudere generatie rust er een taboe op
scheiding. Ik heb al veel stellen gezien waarvan ik dacht:
jullie zouden beter 'in vrede' uit elkaar gaan in plaats van
krampachtig te proberen samen te leven in staat van oorlog. Het
is een generatiekwestie. Mensen van vijftig, vijfenvijftig
scheiden al makkelijker. Ik denk dat het aantal scheidingen in
die leeftijdscategorie de komende jaren alleen maar zal
toenemen. Als de kinderen eenmaal het huis uit zijn, houden ze
het voor bekeken.''
,,Is dat goed? Is dat slecht? Je kunt dat niet beoordelen. Ik
zie oudere stellen die veel steun en plezier aan elkaar beleven,
maar ik zie helaas ook het omgekeerde. Als het leven echt begint
tegen te zitten, komen veel relaties onder druk te staan. Zowel
tussen partners onderling als tussen ouders en kinderen.
Iedere familie heeft zijn beerput.
Zolang alles goed gaat, blijft het deksel mooi op de beerput.
Maar de dag dat er een kleinkind sterft, dat moeder bedlegerig
of vader dement wordt, dan begint dat deksel te schuiven.
Dan komen er ineens kwalijke geuren naar boven. Een dochter die
voor haar tirannieke vader moet zorgen, denkt dan: en nu zul jij
eens naar mij luisteren. Of: je moet naar de wc? Oké, wacht dan
maar even, ik moest ook altijd op jou wachten. Het is allemaal
heel menselijk. Een familiale geschiedenis draag je met je
mee, dat kun je niet zomaar van je afspoelen. Praat dat
mishandeling goed? Nee. Maakt het de situatie begrijpelijk? Vaak
wel.''
Zelfmishandeling
Deze keer waren het de buren die aan de alarmbel trokken. Het
was de stank, zeiden ze. Die was werkelijk ondraaglijk geworden.
De man woonde alleen. Zo wilde hij het. In een rusthuis zou hij
doodgaan of zelfmoord plegen. Hier had hij zijn honden, katten
en parkieten. Ze woonden allemaal bij hem in. Ze aten met hem,
allemaal samen aan tafel.
Dat het er vuil was, stoorde hem niet. Hij vergat weleens de
vuilzakken buiten te zetten. Hij had wel familie, maar die
wilden hem allemaal in een rusthuis stoppen. Die hoefden niet
meer te komen. Hij kon voor zichzelf zorgen. De gemeentelijke
reinigingsdienst haalde het huis leeg. De man werd tijdelijk
overgebracht naar een rusthuis. Maar hij wilde niets liever dan
naar zijn eigen huis terug te keren.
Zelfverwaarlozing is een vorm van zelfmishandeling, maar
je kunt er weinig aan doen. Van Der Gucht: ,,Kun je iemand
verplichten om zich te laten opnemen? Als de persoon dement is,
is het een andere zaak. Maar als hij bij zijn volle verstand is?
Je kunt hem aanraden wat sociale contacten te leggen, om eens
naar een vereniging of een dienstencentrum te gaan. Maar meer
kun je niet doen. Die man weet waarvoor hij kiest.
Hulpverlening houdt ergens op, en dat moeten wij aanvaarden.''
Het Vlaams Meldpunt krijgt ook andere oproepen binnen. Ouderen
die zich alleen voelen en een luisterend oor zoeken, iemand die
eens iets terugzegt. ,,Ik heb wel een diertje, maar ja, dat is
nogal stil, hé.'' Eenzaamheid is een sluimerende, onzichtbare
ziekte, die zich achter gesloten deuren afspeelt. Mensen
voelen zich vervreemd van de tijd, hebben heimwee naar vroeger,
naar de overleden partner.
Van de Ven merkt het ook bij de allochtone patiënten die hij
mondjesmaat over de vloer krijgt: ,,Ze voelen zich ontheemd,
denken terug aan het moederland en aan de belangrijke
beslissingen die ze hebben genomen. Ze kwamen hierheen om te
werken en een beter leven te zoeken.
Het werk is stilgevallen, het leven is wat het is, het nieuwe
land is vreemd gebleven, het moederland is vreemd geworden.
Terugdenken aan vroeger is, in een poging om min of meer in
vrede met zichzelf oud te worden, een belangrijke arbeid voor
die mensen. Wie staat hen daarin bij? Ook dat is een uitdaging
voor onze ouderenzorg.''
Luc Van de Ven is als klinisch gerontopsycholoog verbonden aan
het UZ Leuven.
Het boek 'Ouder Worden. Het leven als antwoord' is
uitgegeven door het Davidsfonds.
Vrije Universiteit Brussel
Faculteit Geneeskunde en Farmacie
Afdeling Gerontologie
Ontspoorde zorg bij dementerende
ouderen binnen de RVT’s
Eindverhandeling tot het behalen van
de graad van Licentiaat in de Gerontologie
Promotor: Prof. Dr. Ponjaert – Kristoffersen
Daisy Thys
Co-promotor: Mw. Messelis
Academiejaar 2003 - 2004
Ouderenmishandeling wordt de laatste jaren erkend
als een ernstig sociaal probleem. Toch blijft het
een uiterst gevoelig onderwerp. De
Wereldgezondheidsorganisatie bracht in 2002 o.a. de
problematiek rond ouderenmishandeling onder de
aandacht (via World Report on Violence and Health,
Geneva). De belangrijkste reden om hiervan een
aandachtspunt te maken, is het feit dat ouderen een
bijzonder kwetsbare groep vormen.
Bij dertig procent van de verpleeghuizen in Nederland is de zorg
nog steeds onder de maat. Dat besef je pas echt als die
ondermaatse zorg in het verpleeghuis van je ouders wordt
'geleverd'. De moeder van Renate Man heeft blijvende schade
opgelopen door het niet-adequaat handelen van het
verzorgingshuis toen zij een beroerte kreeg. Het kwaad is al
geschied, maar dan? Drukte en personeelstekort kunnen natuurlijk
nooit een reden zijn voor slechte verzorging. Niet alleen
familieleden klagen, maar ook medewerksters vertellen, al durven
ze vaak niet uit angst voor represailles. Uit onderzoek van de
universiteit van Maastricht blijkt dat 4 van de 10 artsen
mishandelingen bij ouderen constateren. Ouderen zitten in een
heel kwetsbare situatie en kunnen zich niet verweren. Wat
helemaal erg is dat bejaarden hun
schaamte voorbij moeten om eerst toe te staan dat ze incontinent
worden, omdat er geen mensen zijn om hen naar de toiletten te
brengen. Gelukkig zijn
er nog mensen die niet zwijgen over de wantoestanden in de zorg.
Dankzij dit soort getuigen kunnen de misstanden keihard worden
aangepakt.
Bovenstaande
video is een samenvattende compilatie van 2 tv-uitzendingen
'DAS JE GOED RECHT' van de zender SBS 6. Bekijk de
volledige uitzendingen via volgende links:
ZORG OM VERZORGING
(7/02/2010)
en
MEER MISSTANDEN IN VERPLEEGHUIZEN
(21/02/2010)
VERPLEEGSTER:
"Ik hoop dat je eens
een keer
flink valt en je poot breekt"
Het is niet altijd makkelijk om keihard en ontegensprekelijk
vormen van ouderenmishandeling in rust- en verzorgingstehuizen
aan te tonen. In dit geval lukte dat wel.
In 2008, toen het Willem Dreeshuis nog onder de overkoepelende
zorginstelling Meavita viel, werd de licht dementerende moeder
van Frances van Rijn in het verzorgingshuis opgenomen. In een
paar maanden tijd zag Frances haar moeder zienderogen achteruit
gaan.
Een verzorgende die de bewoonster van verzorgingshuis Willem
Drees in Den Haag kleineerde, is opgenomen door een memorecorder
van de dochter van de bewoonster. Op deze manier wilde zij de
wantoestanden in het verzorgingshuis aan het licht brengen.
Omdat het personeel klaagde dat haar moeder 's nachts te veel
herrie maakte, had dochter Frances geluidsopnames gemaakt van
een nacht in het verzorgingshuis. Omroep West toonde de
geluidsopnames die de dochter maakte van haar moeder en de
verzorgende, die onder meer zegt: Ik hoop dat je een keer
flink valt en een been breekt.' Haar moeder ligt op dat
moment op de grond.
Frances van Rijn in gelijk gesteld in
kruistocht tegen 'allesontkenners'.
bron: Knevel en Van Den Brink -
3/08/2010
Frances van Rijn
maakte geluidsopnames van een verzorgende die tijdens een
nachtdienst haar hoogbejaarde moeder mishandelde en
verwaarloosde. Toch duurde het twee jaar voordat haar klacht
serieus werd genomen. Vorige week werd ze in het gelijk gesteld
door de Landelijke Beroepscommissie klachten. De betreffende
verpleegster werd ontslagen.
In Nederland
worden jaarlijks zeker 200.000 ouderen mishandeld. Dat gebeurt
door verzorgenden, maar ook door familieleden. Ouderen worden
onder meer geslagen, verwaarloosd en worden soms financieel
uitgebuit of seksueel misbruikt. Topje van de ijsberg
Dat zegt de ouderenorgansatie
ANBO. De organisatie vreest dat
het aantal werkelijke mishandelingen veel groter is omdat veel
65-plussers geen aangifte durven doen. Strengere regels
In het kader van de Internationale Dag tegen Mishandeling van
Ouderen vraagt de ANBO aandacht voor de kwestie. De organisatie
wil dat de regels rond ouderenmishandeling verscherpt moet
worden, net als bij kindermishandeling.
In Netwerk een reportage over de kwestie en het verhaal van
Frances van Rijn wiens moeder ernstig mishandeld werd door haar
verzorgende.
Kent u gevallen waarin ouderen in verzorgingshuizen lichamelijk
en/of geestelijk mishandeld worden? Stuur uw verhaal naar
oproep@eo.nl
Zeker 200.000 ouderen
mishandeld AMSTERDAM - Ongeveer 200.000 ouderen worden jaarlijks
in Nederland mishandeld. Ouderenorganisatie ANBO heeft dinsdag
een bericht daarover in dagblad Sp!ts bevestigd. Het is dinsdag
de Internationale Dag tegen Mishandeling van Ouderen.
Dit zijn overigens alleen maar het aantal gevallen waarvan
melding wordt gemaakt. ANBO vreest dat het werkelijke aantal
mishandelingen nog vele malen hoger ligt. Volgens de organisatie
komt mishandeling van ouderen voor in alle lagen van de
bevolking. Het gaat om lichamelijke en psychische mishandeling,
maar ook om financiële uitbuiting, verwaarlozing en seksueel
misbruik.
De ANBO roept de overheid dringend op de wetgeving aan te passen
zodat deze kwetsbare groep beter beschermd kan worden.
Ouderenmishandeling moet net zo hard worden
aangepakt als kindermishandeling. Met die oproep komt de
ouderenbond ANBO. De bond wil dat de politiek ingrijpt en in de
wet een apart artikel over ouderenmishandeling opneemt. Nienke
Thurlings van de ANBO.
Overvolle luiers, te weinig hulp bij
het eten en drinken en ongewenst vastzetten. Dat is
het beeld dat familie en personeelsleden van meerdere
verpleeghuizen schetsen over de zorg voor demente ouderen.
In 2004 werd er groot alarm geslagen toen bleek dat een zeer
groot aantal verpleeghuizen niet kon garanderen dat er
verantwoorde zorg werd geleverd. Volgens de Inspectie voor de
Gezondheidszorg is de situatie sindsdien wel verbeterd, maar
hoofdinspecteur Van Veen is verontrust over de zorg aan
duizenden demente mensen in Nederland.
In 30 procent van de 149 recent onderzochte verpleeghuizen gaat
het nog steeds niet goed. Dat zegt Van Veen in de
uitzending van ZEMBLA.
Poepnagels
Familieleden houden dagboeken bij en maken foto- en
video-opnamen om te laten zien hoe het er in verpleeghuizen aan
toegaat. Overvolle luiers omdat er geen
tijd is om de ouderen te verschonen, poepnagels die worden
veroorzaakt omdat ze zich vervolgens zelf krabben aan de luiers
en hun nagels niet worden schoongemaakt, te weinig hulp bij het
eten en drinken en ook ongewenst vastzetten omdat er gebrek aan
personeel is.
Het is verontrustend dat veel ouderen geen dag zonder de zorg
van hun kinderen of partner kunnen. Zij moeten dagelijks, soms
zelfs meerdere keren per dag, naar het verpleeghuis om er voor
te zorgen dat vader of moeder niet te lang in poepluiers hoeft
te zitten en genoeg eet en drinkt. Ook verzorgend personeel en
een verpleeghuisarts beschrijven een
cultuur van bezuinigingen en verschraling van zorg.
In ZEMBLA wordt onder meer stilgestaan bij de verhalen van
familieleden uit verpleeghuis Novawhere in Purmerend. In de
uitzending is te zien dat het in dat huis met de hygiëne vaak
slecht gesteld is. Herhaaldelijke klachten bij de leiding van
het huis haalden weinig uit.
Schamen Voormalige verpleegsters bevestigen dat zij door
personeelsgebrek niet altijd tijd hebben gehad om bewoners te
verschonen en dat daardoor bijvoorbeeld poepresten op kleren
voorkomen. "Dat doet ons pijn, we schamen ons," zo zegt één van
hen. De klachten worden door de
verantwoordelijk manager in alle toonaarden ontkend.
"Wij bieden goede zorg. We hebben voor alle bewoners goede
hygiënische maatregelen. We zorgen dat handen goed gewassen
worden, ook na toiletbezoek."
In ZEMBLA wordt getwijfeld aan de
effectiviteit van de controles van de Inspectie voor de
Gezondheidszorg. Deze controles worden meestal ruim
tevoren bij de verpleeghuizen aangekondigd. Hoofdinspecteur Van
Veen zegt dat de inspecteurs ook bij aangekondigde bezoeken
kunnen inschatten of er misstanden zijn
Samenstelling en regie: Nicolien Herblot
Research: Marieke van
Santen - Eindredactie: Kees Driehuis
Deze reportage gaat
over de
'Dwaze Kinderen', een beweging die
zich zorgen maakt over de kwaliteit van de ouderenzorg in Nederland.
De Dwaze kinderen merken dat ouderen in sommige verzorgingstehuizen
verwaarloosd worden of op een andere manier niet de zorg krijgen die
ze verdienen. In deze reportage staan enkele 'Dwaze kinderen'
centraal. Ze vertellen over de situatie waarin hun ouders zich
bevinden.
"Niet de falende zorg, maar de klager lijkt
het grote probleem
in veel verpleeghuizen"
In
2010 verscheen mijn boek 'Alleen de werkelijkheid is erger (Een dochter
over de laatste jaren van haar moeder in een verpleeghuis)'. Het is een verhaal
van tekortschietende zorg, non-communicatie en ontkenning maar bovenal een
verhaal van machteloosheid.
De aandacht van de media voor de slechte zorg in verpleeghuizen neemt af. Ook in
2011 hoor ik nog steeds verhalen over zorgplannen die niet uitgevoerd worden
en over contactpersonen die, ondanks een machtiging, dossiers niet mogen
inzien. Families wordt de toegang tot een verpleeghuis ontzegd.
Mensen dienen geen klachten in omdat ze bang zijn voor sancties of omdat
ze niet meer geloven in lange procedures.
Niet de falende zorg, maar de klager lijkt het grote probleem in veel
verpleeghuizen...
voorwoord
Waarom dit boek? Wie wil het zoveelste trieste verhaal lezen over
een moeder in een verpleeghuis? Wie wil er lezen over mijn klachten die bijna
altijd ongegrond worden verklaard? Mag ik wel schrijven over mijn eigen leed als
mantelzorger en mijn eigen frustraties die voortkomen uit het gevoel niet
gehoord te worden?
Aanvankelijk was het alleen de bedoeling mijn verhaal op te schrijven als
verwerking van mijn eigen ervaringen met mijn moeders verblijf in een
verpleeghuis. Gaandeweg dat proces raakte ik er ook van overtuigd dat anderen,
in dezelfde positie als ik, iets aan mijn verhaal zouden kunnen hebben. Als
troost misschien, door de herkenning, als aanmoediging, of misschien als
aansporing om het anders aan te pakken.
Verhalen over de zorg in verpleeghuizen worden meestal als te subjectief gezien
en daarom al snel als onbetrouwbaar terzijde geschoven. Natuurlijk zijn de
emoties over slechte zorg aan je eigen moeder gekleurd. Natuurlijk vind je er
veel in terug van de teleurstelling, de machteloosheid en de woede die je
ervaart. Maar achter die emoties zit wel de realiteit van wat er gebeurd is,
de feiten die er onzichtbaar door dreigen te worden.
Juist dat spanningsveld maakt het bijna onmogelijk te bewijzen dat een klacht
gegrond is. Bovendien lijkt kritiek op het verpleeghuis wrevel en stroefheid in
de zorgverlening te veroorzaken en dat is nu juist het laatste wat je ermee
bereiken wilt. Familieleden die kritiek hebben worden als zeurpieten en
lastposten beschouwd en het kan zelfs zover gaan dat hun de toegang tot het
verpleeg- of rusthuis ontzegd wordt.
In 2010 werden in ons land 1.245
diefstallen geregistreerd in rusthuizen, waarvan 1.143 voltooide
feiten en 102 pogingen. Dat blijkt uit het antwoord van minister
van Binnenlandse Zaken Annemie Turtelboom op een schriftelijke
vraag van Peter Logghe (Vlaams Belang). Het aantal feiten ligt
iets lager dan in 2009 (1.267). In de periode 2005-2010 bleven
de cijfers vrij stabiel: ze schommelden tussen 1.135 (2007) en
1.310 (2006). Gemiddeld waren er 1.226 feiten per jaar. (belga/lpb)
Psycholoog betrapt stelende
verzorgster met
verborgen camera en publiceert videobeelden
Psycholoog René Diekstra heeft beelden op internet gepubliceerd
waarop te zien is hoe een bejaard familielid in een
verzorgingshuis bestolen wordt. Op de beelden is zien hoe een
personeelslid, na de vrouw eerst op het toilet te hebben gezet,
de portemonnee uit haar tas pakte en daar geld uithaalde.
Het Openbaar Ministerie (OM) laat weten de zaak in behandeling
te hebben en nog een aangifte te hebben ontvangen.
Het OM in Nederland is overigens niet blij dat mensen dergelijke
beelden op internet zetten, ook al is de dader onherkenbaar, zo
stelt een woordvoerster.
Verzorgingstehuizen hebben wel
degelijk te maken
met bestelen van bewoners door personeel
Uit een steekproef van KRO Brandpunt
bij 45 willekeurige verzorgingstehuizen in Nederland
bleek dat meer dan helft de afgelopen 5 jaar
personeel heeft ontslagen wegens bestelen van
patiënten.
Oproep tot melding diefstallen
in verzorgingstehuizen
bron:
EO.nl
- 22/06/2011 - Knevel & Van den Brink
(embed via
gezond24.nl)
Psycholoog René Diekstra ontdekte onlangs dat een
familielid in een verzorgingshuis bestolen werd door personeel. Hij betrapte de
dader met een verborgen camera. Vandaag roept hij iedereen in een
emotioneel betoog op om soortgelijke gevallen aan hem door te geven.
Zijn ouderen
niet veilig? Gaat het om incidenten of is er meer aan de hand?
2000 meldingen over diefstal
verpleeghuis
bron:
nieuws.nl
- 3/11/2011
(Novum) - Psycholoog René Diekstra heeft ongeveer tweeduizend
meldingen gekregen over diefstal van bewoners van verzorgings- en
verpleeghuizen. Hij heeft de meldingen gebundeld in een zwartboek dat hij
donderdagavond presenteerde in het consumentenprogramma Meldpunt van Omroep Max.
Diekstra begon meldingen te verzamelen nadat een 93-jarig familielid in een
verzorgingshuis lange tijd door een medewerker was bestolen. In totaal stal de
medewerker voor zo'n negenduizend euro van het familielid.
De psycholoog denkt dat de door hem verzamelde meldingen het topje van de
ijsberg zijn en vindt onder meer dat er een gedragscode moet komen bij
zorginstellingen. Ook vindt hij dat personeel beter gescreend zou moeten
worden en dat er bij diefstal altijd aangifte gedaan moet worden.